Ü thÜ©ng væn chi: K› Tín dï thân Çåi tº nhi thoát Cao ñ‰;
Do Vu dï bÓi thø qua nhi t‰ Chiêu VÜÖng. D¿ NhÜ®ng thÓn
thán nhi phøc chû thù; Thân Khoái Çoån tí nhi phó quÓc nån.
Kính ñÙc nhÃt ti‹u sinh dã, thân d¿c Thái Tông nhi Ç¡c
miÍn Th‰ Sung chi vi; Cäo Khanh nhÃt viÍn thÀn dã, khÄu må
L¶c SÖn nhi bÃt tòng nghÎch t¥c chi k‰. T¿ c° trung thÀn
nghïa sï, dï thân tº quÓc hà Çåi vô chi ? Thi‰t sº s°
tº khu khu vi nhi n» tº chi thái, ÇÒ tº dÛ hå, ô næng danh
thùy trúc båch, d» thiên ÇÎa tÜÖng vi bÃt hû tai !
Nh» Ç£ng th‰ vi tܧng chûng, bÃt hi‹u væn nghïa, kÿ væn kÿ thuy‰t, nghi tín tÜÖng bán. C° tiên chi s¿ cô trí vÆt luÆn. Kim dÜ dï TÓng, Thát chi s¿ ngôn chi: VÜÖng Công Kiên hà nhân dã ? Kÿ tÿ tܧng NguyÍn Væn LÆp h¿u hà nhân dã ? Dï ñi‰u NgÜ tÕa tÕa ÇÄu Çåi chi thành, ÇÜÖng Mông Kha ÇÜ©ng ÇÜ©ng bách vån chi phong, sº TÓng chi sinh linh chí kim thø tÙ ! CÓt ñãi Ng¶t Lang hà nhân dã ? Kÿ tÿ tܧng Xích Tu TÜ h¿u hà nhân dã ? Måo chܧng lŒ Ü vån lš chi ÇÒ, quŒ Nam Chi‰u Ü s° tuÀn chi khoänh, sº Thát chi quân trܪng chí kim lÜu danh !
HuÓng dÜ d» nh» Ç£ng, sinh Ü nhiÍu nhÜÖng chi thu; trܪng Ü gian nan chi t‰. Thi‰t ki‰n ngøy sÙ vãng lai, Çåo ÇÒ bàng ng†. Tråo hào ô chi thÓn thiŒt nhi læng nhøc triŠu Çình; ûy khuy‹n dÜÖng chi xích khu nhi cÙ ngåo t‹ phø. Thác HÓt TÃt LiŒt chi lŒnh nhi sách ng†c båch, dï s¿ vô dï chi tru cÀu; giä Vân Nam VÜÖng chi hiŒu nhi khu kim ngân, dï kiŒt h»u hån chi thäng khÓ. Thí do dï nhøc ÇÀu n‡i h°, ninh næng miÍn di hÆu hoån dã tai ?
DÜ thÜ©ng lâm xan vong th¿c, trung då phû chÄm, th‰ tÙ giao di, tâm phúc nhÜ Çäo. ThÜ©ng dï vÎ næng th¿c nhøc tÄm bì, nhÙ can Äm huy‰t vi hÆn dã. Tuy dÜ chi bách thân, cao Ü thäo dã; dÜ chi thiên thi, khÕa Ü mã cách, diŒc nguyŒn vi chi.
Nh» Ç£ng cºu cÜ môn hå, chܪng ác binh quyŠn. Vô y giä t¡c š chi dï y; vô th¿c giä t¡c t¿ chi dï th¿c. Quan ti giä t¡c thiên kÿ tܧc; l¶c båc giä t¡c cÃp kÿ b°ng. Thûy hành cÃp chu; løc hành cÃp mã. Ñy chi dï binh t¡c sinh tº ÇÒng kÿ sª vi; ti‰n chi tåi tÄm, t¡c ti‰u ng» ÇÒng kÿ sª låc. Kÿ thÎ Công Kiên chi vi thiên tì, Ng¶t Lang chi vi phó nhÎ, diŒc vÎ hå nhï.
.....
a thܩng nghe:
K› Tín Çem mình ch‰t thay, cÙu thoát cho Cao
ñ‰; Do Vu chìa lÜng chÎu giáo, che chª cho
Chiêu VÜÖng; D¿ NhÜ®ng nuÓt than, báo thù
cho chû; Thân Khoái ch¥t tay Ç‹
cÙu nån cho nܧc. Kính ñÙc m¶t chàng tu°i
trÈ, thân phò Thái Tông thoát khÕi vòng vây Thái Sung;
Cäo Khanh m¶t bÀy
tôi xa, miŒng m¡ng L¶c SÖn, không theo mÜu k‰ nghÎch t¥c.
TØ xÜa các bÆc trung thÀn nghïa sï, bÕ mình vì nܧc, Ç©i
nào ch£ng có ? Ví thº mÃy ngÜ©i Çó cÙ khÜ khÜ theo thói
nhi n» thÜ©ng tình thì cÛng ljn ch‰t hoài ª xó cºa, sao
có th‹ lÜu danh sº sách cùng tr©i ÇÃt muôn Ç©i bÃt hû
ÇÜ®c ?
Các ngÜÖi vÓn dòng võ tܧng, không hi‹u væn nghïa, nghe nh»ng chuyŒn Ãy nºa tin nºa ng©. Thôi viŒc Ç©i trܧc h¤ng tåm không bàn. Nay ta lÃy chuyŒn TÓng, Nguyên mà nói: VÜÖng Công Kiên là ngÜ©i th‰ nào ? NguyÍn Væn LÆp, tÿ tܧng cûa ông låi là ngÜ©i th‰ nào ? VÆy mà Çem thành ñi‰u NgÜ nhÕ tày cái ÇÃu ÇÜÖng ÇÀu v§i quân Mông Kha ÇÜ©ng ÇÜ©ng træm vån, khi‰n cho sinh linh nhà TÓng ljn nay còn Ƕi Ön sâu ! CÓt ñãi Ng¶t Lang là ngÜ©i th‰ nào ? Xích Tu TÜ tÿ tܧng cûa ông låi là ngÜ©i th‰ nào ? VÆy mà xông vào chÓn lam chܧng xa xôi muôn d¥m Çánh quœ quân Nam Chi‰u trong khoäng vài tuÀn, khi‰n cho quân trܪng ngÜ©i Thát ljn nay còn lÜu ti‰ng tÓt !
HuÓng chi, ta cùng các ngÜÖi sinh ra phäi th©i loån låc, l§n lên g¥p bu°i gian nan. Lén nhìn sÙ ngøy Çi låi nghênh ngang ngoài ÇÜ©ng, uÓn tÃc lÜ«i cú diŠu mà læng nhøc triŠu Çình; Çem tÃm thân dê chó mà khinh rÈ t° phø. ý mŒnh HÓt TÃt LiŒt mà Çòi ng†c løa Ç‹ phøng s¿ lòng tham khôn cùng; khoác hiŒu Vân Nam VÜÖng mà håch båc vàng, Ç‹ vét kiŒt cûa kho có hån. ThÆt khác nào Çem thÎt ném cho h° Çói, tránh sao khÕi tai h†a vŠ sau.
Ta thÜ©ng t§i b»a quên æn, nºa Çêm v‡ gÓi, ru¶t Çau nhÜ c¡t, nܧc m¡t ÇÀm Çìa; chÌ giÆn chÜa th‹ xä thÎt, l¶t da, æn gan, uÓng máu quân thù; dÅu cho træm thân ta phÖi ngoài n¶i cÕ, nghìn thây ta b†c trong da ng¿a, cÛng nguyŒn xin làm.
Các ngÜÖi ª lâu dܧi trܧng, n¡m gi» binh quyŠn, không có m¥c thì ta cho áo; không có æn thì ta cho cÖm. Quan thÃp thì ta thæng tܧc; l¶c ít thì ta cÃp lÜÖng. ñi thûy thì ta cho thuyŠn; Çi b¶ thì ta cho ng¿a. Lâm trÆn måc thì cùng nhau sÓng ch‰t; ÇÜ®c nhàn hå thì cùng nhau vui cÜ©i. So v§i Công Kiên Çãi kÈ tÿ tܧng, Ng¶t Lang Çãi ngÜ©i phø tá, nào có kém gì?
Nay các ngÜÖi ngÒi nhìn chû nhøc mà không bi‰t lo; thân chÎu quÓc sÌ mà không bi‰t thËn. Làm tܧng triŠu Çình ÇÙng hÀu quân man mà không bi‰t tÙc; nghe nhåc thái thÜ©ng Çãi y‰n sÙ ngøy mà không bi‰t cæm. Có kÈ lÃy viŒc ch†i gà làm vui; có kÈ lÃy viŒc c© båc làm thích. Có kÈ chæm lo vÜ©n ru¶ng Ç‹ cung phøng gia Çình; có kÈ quy‰n luy‰n v® con Ç‹ thÕa lòng vÎ k›. Có kÈ tính ÇÜ©ng sän nghiŒp mà quên viŒc nܧc; có kÈ ham trò sæn b¡n mà trÍ viŒc quân. Có kÈ thích rÜ®u ngon; có kÈ mê gi†ng nhäm. N‰u bÃt ch®t có gi¥c Mông Thát tràn sang thì c¿a gà trÓng không Çû Çâm thûng áo giáp cûa gi¥c; mËo c© båc không Çû thi hành mÜu lÜ®c nhà binh. VÜ©n ru¶ng nhiŠu không chu¶c n°i tÃm thân ngàn vàng; v® con bÆn không ích gì cho viŒc quân quÓc. TiŠn cûa dÅu l¡m không mua ÇÜ®c ÇÀu gi¥c; chó sæn tuy hay không Çu°i ÇÜ®c quân thù. Chén rÜ®u ng†t ngon không làm gi¥c say ch‰t; gi†ng hát réo r¡t không làm gi¥c Çi‰c tai. Lúc bÃy gi© chúa tôi nhà ta ÇŠu bÎ b¡t, Çau xót bi‰t chØng nào ! Ch£ng nh»ng thái Ãp cûa ta không còn mà b°ng l¶c các ngÜÖi cÛng thu¶c vŠ tay kÈ khác; ch£ng nh»ng gia quy‰n cûa ta bÎ Çu°i mà v® con các ngÜÖi cÛng bÎ kÈ khác b¡t Çi; ch£ng nh»ng xã t¡c t° tông ta bÎ kÈ khác giày xéo mà phÀn m¶ cha ông các ngÜÖi cÛng bÎ kÈ khác b§i Çào; ch£ng nh»ng thân ta ki‰p này chÎu nhøc ljn træm næm sau ti‰ng nhÖ khôn rºa, tên xÃu còn lÜu, mà gia thanh các ngÜÖi cÛng không khÕi mang danh là tܧng båi trÆn. Lúc bÃy gi©, dÅu các ngÜÖi muÓn vui chÖi thÕa thích, phÕng có ÇÜ®c chæng ?
Nay ta bäo thÆt các ngÜÖi: nên lÃy viŒc "Ç¥t mÒi lºa dܧi ÇÓng cûi nÕ" làm nguy; nên lÃy ÇiŠu "kiŠng canh nóng mà th°i rau ngu¶i" làm s®. Phäi huÃn luyŒn quân sï, tÆp dÜ®t cung tên, khi‰n cho ai nÃy ÇŠu giÕi nhÜ Bàng Mông, m†i ngÜ©i ÇŠu tài nhÜ HÆu NghŒ, có th‹ bêu ÇÀu HÓt TÃt LiŒt dܧi cºa khuy‰t, làm r»a thÎt Vân Nam VÜÖng ª Cäo Nhai. NhÜ th‰ ch£ng nh»ng thái Ãp cûa ta mãi mãi v»ng bŠn mà b°ng l¶c các ngÜÖi cÛng suÓt Ç©i tÆn hܪng; ch£ng nh»ng gia thu¶c ta ÇÜ®c Ãm êm giÜ©ng nŒm, mà v® con các ngÜÖi cÛng træm tu°i sum vÀy; ch£ng nh»ng tông mi‰u ta ÇÜ®c hÜÖng khói nghìn thu mà t° tiên các ngÜÖi cÛng ÇÜ®c bÓn mùa th© cúng; ch£ng nh»ng thân ta ki‰p này thÕa chí, mà ljn các ngÜÖi, træm Ç©i sau còn Ç‹ ti‰ng thÖm; ch£ng nh»ng thøy hiŒu ta không hŠ mai m¶t, mà tên h† các ngÜÖi cÛng sº sách lÜu truyŠn. Lúc bÃy gi©, dÅu các ngÜÖi không muÓn vui chÖi, phÕng có ÇÜ®c không ?
Nay ta ch†n l†c binh pháp các nhà h®p thành m¶t tuy‹n, g†i là Binh ThÜ Y‰u LÜ®c. N‰u các ngÜÖi bi‰t chuyên tÆp sách này, theo l©i ta dåy bäo, thì tr†n Ç©i là thÀn tº; nhÜ®c b¢ng khinh bÕ sách này, trái l©i ta dåy bäo thì tr†n Ç©i là nghÎch thù.
Vì sao vÆy ? Gi¥c Mông Thát v§i ta là kÈ thù không Ƕi tr©i chung, mà các ngÜÖi cÙ ÇiŠm nhiên không muÓn rºa nhøc, không lo trØ hung, låi không dåy quân sï, ch£ng khác nào quay mÛi giáo mà xin ÇÀu hàng, giÖ tay không mà chÎu thua gi¥c. N‰u vÆy, rÒi Çây, sau khi dËp yên nghÎch t¥c, Ç‹ thËn muôn Ç©i, há còn m¥t mÛi nào ÇÙng trong cõi tr©i che ÇÃt chª này n»a ?
Cho nên ta vi‰t bài hÎch này Ç‹ các ngÜÖi hi‹u rõ bøng ta.
Chú thích
