Phong KiŠu Då Båc


Trên Çây là bài Phong KiŠu Då Båc cûa thi sï TrÜÖng K‰ Ç©i ñÜ©ng (th‰ k› thÙ VIII). CuÓn "ThÖ ñÜ©ng" cûa TrÀn Tr†ng San có ghi låi có m¶t truyŠn thuy‰t khá lãng mån vŠ bài này. M¶t Çêm træng, sÜ cø trø trì chùa Hàn San, cäm hÙng nghï ra hai câu thÖ :

Thao thÙc mãi trong phòng mà sÜ cø không nghï ra hai câu ti‰p. T¿ nhiên có ti‰ng gõ cºa. Thì ra là chú ti‹u cÛng tr¢n tr†c vì 2 câu thÖ mình m§i nghï ra: nhÜng cÛng không làm ti‰p ÇÜ®c và xin thÀy giúp. Nghe xong, sÜ cø mØng quá, quì xuÓng tå PhÆt. Vì quä thÆt 2 câu thÖ cûa chú ti‹u æn kh§p v§i 2 câu cûa sÜ cø, thành bài tÙ tuyŒt mà TrÀn Tr†ng San Çã dÎch nhÜ sau: Làm xong bài thÖ này lúc nºa Çêm, sÜ cø bäo chú ti‹u Çánh chuông tå Ön PhÆt. Tình c© Çêm hôm Çó trên thuyŠn, thi sï TrÜÖng K‰ cÛng không ngû ÇÜ®c vì không nghï ÇÜ®c câu ti‰p cho hai câu :"NguyŒt låc ô ÇŠ...". T¿ nhiên chuông chùa Hàn San Ç° ljn, g®i hÙng cho thi nhân hoàn tÃt bài Phong KiŠu Då Båc: Dï nhiên là nh»ng s¿ trùng h®p lå lùng trong truyŠn thuy‰t này tÜÖng ÇÓi khó tin. H†c giä TrÀn Tr†ng Kim có m¶t quan niŒm khác vŠ bài này. Trong cuÓn "ñÜ©ng Thi", cø vi‰t:

"Cô Tô thành là thành Tô Châu thu¶c tÌnh Giang Tô, gÀn ThÜ®ng Häi, có m¶t con sông ra Çó tØ TrÜ©ng Giang. Trên b© con sông Ãy có cái chùa tên g†i Hàn SÖn T¿, cách Tô Châu Ƕ 10 d¥m Tàu, tÙc là 6,7 cây sÓ. Chùa Ãy thÃp nhÕ, ch£ng có cái gì Ç¥c biŒt. Ÿ cái vÜ©n sau chùa có cái gác chuông và cái chuông. Có lë thi nhân Ç©i ñÜ©ng nghe ti‰ng chuông Çánh ª ch‡ Ãy. Cänh vÆt bi‰n thiên, nay ngÜ©i du lÎch ljn Çây không thÃy cây phong Çâu cä, vào chùa thì thÃy bài thÖ này do Khang H»u Vi Ç©i Thanh måt vi‰t ra, ch» to ba, bÓn tÃc, kh¡c ª trên bia.

Bài thÖ này hay ª âm ÇiŒu, ít khi làm ÇÜ®c nhÜ th‰. Tä tâm tình m¶t ngÜ©i khách xa, Çêm n¢m m¶t mình trên chi‰c thuyŠn, nghe ti‰ng chuông chùa xa xa."

Sau næm 1946, cø TrÀn Tr†ng Kim Çã qua Trung QuÓc m¶t th©i gian. Có lë cø Çã Çi qua chùa Hàn San trên ÇÜ©ng ljn ThÜ®ng Häi, và Çã "b¿c d†c" vì thÃy cänh thÆt không phù h®p v§i cänh trong tܪng tÜ®ng. Tuy nhiên cø vÅn cäm âm ÇiŒu bài này mà dÎch theo th‹ løc bát :

CÛng phäi nói thêm là bài Phong KiŠu Då Båc có "thûy" mà không có "sÖn". Vùng Tô Châu rÃt b¢ng ph£ng, nên chùa Hàn San n¢m gÀn b© sông. Hàn San chÌ là tên vÎ tæng sáng lÆp chùa. Th©i Çi‹m cø TrÀn ljn vi‰ng chùa Hàn San là ngay sau th‰ chi‰n thÙ hai, nên ch¡c cänh trí còn rÃt tiêu ÇiŠu. Theo l©i m¶t ngÜ©i bån Trung QuÓc cûa tôi, quê quán vùng ThÜ®ng Häi, thì nay khuôn viên chùa Hàn San Çã ÇÜ®c trùng tu låi. Hàng næm ljn lúc Giao ThØa, phÆt tº vùng Tô Châu vÅn tÆp trung gÀn chùa Hàn San d‹ nghe ti‰ng chuông chùa. Hình nhÜ vào khoäng 10 th‰ k› trܧc, m¶t vÎ tæng NhÆt Bän Çã ÇÜa chuông chùa Hàn San vŠ NhÆt, và chính phû NhÆt m§i trao låi chuông này cho Trung QuÓc. Nên có th‹ chuông chùa Hàn San bây gi© chính là chuông Çã g®i hÙng cho TrÜÖng K‰ vào khoäng 12 th‰ k› trܧc.

Nói ljn dÎch thÖ ñÜ©ng, ta không th‹ quên Tän ñà. Sau Çây là bän dÎch cûa ngÜ©i thi sï sông ñà núi Tän:

NhÜ th‰, tôi vÅn chÌ tìm ÇÜ®c 3 bài dÎch bài Phong KiŠu Då Båc theo th‹ løc bát. Hy v†ng së có ngÜ©i tìm ÇÜ®c bän dÎch theo th‹ thÃt ngôn luÆt. ñ‹ tåm chÃm dÙt bài này, tôi xin Çæng bän dÎch ti‰ng Anh cûa Witter Bynner (trích tØ cuÓn Three Hundred Poems of the Tang Dynasty), m¥c dù bän dÎch này có vài Çi‹m sai (câu 2, và chùa Hàn San không n¢m trên "Núi Lånh") :


Ghi Thêm:

GÀn -dây hÖn, m¶t du khách ViŒt Nam Çã có dÎp ljn thæm chùa Hàn San và Çã ghi låi cäm tܪng nhÜ sau (báo Ngày Nay Minnesota, sÓ 137, 28/2/1995) :

"..Hàn SÖn không phäi là m¶t núi lånh, mà là tên m¶t vÎ sÜ kiêm thi sï trø trì tåi ngôi chùa này, xây tØ th‰ k› thÙ VII, sau có ÇÜ®c tu sºa låi. TÜ©ng chùa màu vàng áo cà sa trên nŠn cây xanh, trông rÃt ÇËp khi ÇÙng nhìn tØ trên chi‰c cÀu vÒng, cÀu Phong KiŠu, tuy r¢ng hiŒn nay không còn cây phong nào bên cÀu, mà chÌ còn hai hàng cây phong hai bên con ÇÜ©ng nhÕ dÅn t§i cÀu này..."

Courtesy anh NguyÍn TrÜ©ng Lâm.


Cách Çây ít lâu tôi có ÇÜ®c džc m¶t bài vi‰t vŠ "Phong KiŠu då båc", nhÜng không còn nh§ chính xác. Theo tác giä bài vi‰t Çó, ông ta ljn thæm chùa Hàn San và ÇÜ®c sÜ cø cûa chùa giäi thích vŠ bài thÖ này. Và theo nhÜ vÆy, hai câu thÖ ÇÀu phäi vi‰t là :

có nghïa là: Ÿ phía ngoài thành Cô Tô, gÀn chùa Hàn San, có thôn Ô ñŠ, và núi SÀu Miên. Ch» Hán Çã gây ra không bi‰t bao nhiêu trÜ©ng h®p nhÀm lÅn r¡c rÓi gi»a danh tØ và danh tØ riêng, v§i dÃu chÃm, phÄy ng¡t câu... Tuy nhiên, tôi vÅn thích "ti‰ng quå kêu sÜÖng" hÖn.


Courtesy anh ñông A



|