Qu¯c thù v¸ báo ð¥u tiên bÕch
KÖ ðµ Long Tuy«n ð¾i nguy®t ma
Ðôi dòng ti¬u sØ
- Уng Dung là con Уng T¤t, mµt tß¾ng tài th¶i
H§u Tr¥n. Nåm sinh và nåm m¤t cüa ông không rõ, chï
biªt ông là ng߶i làng Tä Thiên Lµc, huy®n Phï Lµc,
tïnh Hà Tînh.
- Gi§n cha mình b¸ vua Giän иnh giªt oan (1408)
vì l¶i gièm pha cüa gian th¥n sau tr§n Bô Cô, ông
ðem quân t× Thu§n Hóa v« Thanh Hóa, tôn Tr¥n Quý
Khoáng lên ngôi vua, và ðßþc giæ chÑc аng bình
chß½ng sñ.
- Ông cùng Nguyn Cänh D¸ nhi«u l¥n trñc tiªp
chiªn ð¤u v¾i quân Minh. Ðêm tháng 9 nåm Quý TÜ
(1413), Уng Dung ðánh úp doanh trÕi gi£c và xuýt næa
b¡t s¯ng tß¾ng Minh Trß½ng Phø (vì không biªt rõ
m£t nên Phø lþi døng ðêm t¯i dùng thuy«n nh©
tr¯n thoát ðßþc).
- Tháng 11 nåm 1413, vua tôi nhà H§u Tr¥n thª cô
cu¯i cùng b¸ quân Minh b¡t giäi v« Yên Kinh. ÐÕi
Vi®t SØ Ký Toàn Thß không có chép gì v« cái chªt
cüa ông. Theo Ngô Thì Sî trong Vi®t SØ Tiêu Án thì
ông và Nguyn Cänh D¸ b¸ Trß½ng Phø moi gan ån.
- Ông còn ð¬ lÕi duy nh¤t mµt bài th½,
Cäm Hoài, chép trong Toàn Vi®t
Thi Løc. Lý TØ T¤n có l¶i bình phi hào ki®t chi
sî b¤t nång (nªu không phäi là kë sî hào ki®t,
¡t không th¬ làm ðßþc bài th½ này).
Tác ph¦m ch÷n l÷c
Tài li®u tham khäo
- Th½ Vån Lý Tr¥n, t§p III, NXB Khoa H÷c Xã Hµi, 1978.
- ÐÕi Vi®t SØ Ký Toàn Thß, NXB Khoa H÷c Xã Hµi, 1993,
theo mµc bän kh¡c nåm Chính Hòa thÑ 18 (1697).
- Vi®t Nam Vån H÷c SØ Yªu, Dß½ng Quäng Hàm.
- Vi®t SØ Tiêu Án, Ngô Thì Sî.
- Vi®t Nam SØ Lßþc, Tr¥n Tr÷ng Kim.