Ðò ½i ! Ðêm nay dòng sông Tß½ng dâng cao
mà ai hát dß¾i trång ngà...
Ng°i ðây ta gõ ván thuy«n
Ta ca trái ð¤t còn riêng ta
Ðàn ðêm thâu
Trách ai khinh nghèo quên nhau...
Ðôi dòng ti¬u sØ
- Tên th§t là Nguyn Vån Cao, sinh ngày
15 tháng 11 nåm 1923 tÕi thành ph¯ Häi Phòng.
trong mµt gia ðình công nhân nghèo.
Vån Cao l¾n lên trong cänh thiªu th¯n, ðói kh±.
- Thu· nhö Vån Cao theo h÷c tr߶ng ti¬u h÷c Bonnal, sau lên
h÷c trung h÷c tÕi tr߶ng dòng Saint Joseph. B¡t ð¥u h÷c âm
nhÕc t× ðây.
- Vì gia cänh sa sút, Vån Cao phäi bö h÷c ði làm; sau ðó
s¯ng cuµc ð¶i th¤t nghi®p lang thang, tñ h÷c thêm âm nhÕc.
- Viªt ca khúc ð¥u tay Bu°n Tàn Thu nåm 1939.
- Ð¥u th§p niên 40 là th¶i kÏ rñc rÞ nh¤t cüa Vån
Cao. Hàng loÕt các ca khúc n±i tiªng n¯i ðuôi nhau ra ð¶i:
Thiên Thai (1941), Bªn Xuân (1942), Cung Ðàn Xßa
(1942), Trß½ng Chi (1943)...
- Ngoài âm nhÕc ra, Vån Cao còn là mµt vån sî, mµt thi sî,
mµt h÷a sî có tài. Nåm 1942, Vån Cao lên Hà Nµi h÷c dñ
thính hµi h÷a tÕi tr߶ng Cao ÐÆng MÛ Thu§t Ðông Dß½ng.
Tranh cüa ông ðßþc ðánh giá cao, nh¤t là bÑc Cuµc
Khiêu Vû Nhæng Ng߶i Tñ TØ.
- Viªt Tiªn Quân Ca tháng 11 nåm 1944. Bài hát sau này
ðßþc dùng làm Qu¯c Ca cüa chính phü VNDCCH.
- 1946, ông tham gia kháng chiªn ch¯ng Pháp, vçn tiªp tøc
sáng tác. Làng Tôi (1947), Ngày Mùa (1948) và
Tr߶ng Ca Sông Lô (1947) ra ð¶i trong giai ðoÕn này.
- Tham gia phong trào Nhân Vån Giai Ph¦m nåm 1958. B¸ phê phán,
chï trích k¸ch li®t mµt th¶i gian. Sau ðó tên tu±i Vån Cao
ði d¥n vào quên lãng.
- Sau nåm 1980, tác ph¦m Vån Cao d¥n d¥n ðßþc phøc h°i.
Nåm 1988, Lá, tuy¬n t§p th½ ð¥u tiên và duy nh¤t cüa
ông, ðßþc xu¤t bän.
- Vån Cao m¤t vào lúc 4 gi¶ sáng ngày 10 tháng 7 nåm 1995
tÕi B®nh Vi®n Hæu Ngh¸, Hà Nµi, hß·ng th÷ 72 tu±i.
Tác ph¦m ch÷n l÷c
Tài li®u tham khäo
- Ca Khúc Vån Cao, NXB Âm NhÕc
- T§p San Hþp Lßu, s¯ 8, December 1992.
- National Geographic, Vol 176 no 5, Nov 1989.
- Thi Ca Vi®t Nam Hi®n ÐÕi, Tr¥n Tu¤n Ki®t
- H°i Ký PhÕm Duy I, II, III, PhÕm Duy
- Tu±i Trë Chü Nh§t, s¯ 28, July 16, 1995
- CD Thiên Thai v¾i tiªng hát Ánh Tuyªt.
- Video Vån Cao -- Gi¤c M½ Mµt жi Ng߶i, Hãng Phim Trë