ñò Öi ! ñêm nay dòng sông TÜÖng dâng cao
mà ai hát dܧi træng ngà...
NgÒi Çây ta gõ ván thuyŠn
Ta ca trái ÇÃt còn riêng ta
ñàn Çêm thâu
Trách ai khinh nghèo quên nhau...
ñôi dòng ti‹u sº
- Tên thÆt là NguyÍn Væn Cao, sinh ngày
15 tháng 11 næm 1923 tåi thành phÓ Häi Phòng.
trong m¶t gia Çình công nhân nghèo.
Væn Cao l§n lên trong cänh thi‰u thÓn, Çói kh°.
- Thuª nhÕ Væn Cao theo h†c trÜ©ng ti‹u h†c Bonnal, sau lên
h†c trung h†c tåi trÜ©ng dòng Saint Joseph. B¡t ÇÀu h†c âm
nhåc tØ Çây.
- Vì gia cänh sa sút, Væn Cao phäi bÕ h†c Çi làm; sau Çó
sÓng cu¶c Ç©i thÃt nghiŒp lang thang, t¿ h†c thêm âm nhåc.
- Vi‰t ca khúc ÇÀu tay BuÒn Tàn Thu næm 1939.
- ñÀu thÆp niên 40 là th©i kì r¿c r« nhÃt cûa Væn
Cao. Hàng loåt các ca khúc n°i ti‰ng nÓi Çuôi nhau ra Ç©i:
Thiên Thai (1941), B‰n Xuân (1942), Cung ñàn XÜa
(1942), TrÜÖng Chi (1943)...
- Ngoài âm nhåc ra, Væn Cao còn là m¶t væn sï, m¶t thi sï,
m¶t h†a sï có tài. Næm 1942, Væn Cao lên Hà N¶i h†c d¿
thính h¶i h†a tåi trÜ©ng Cao ñ£ng MÏ ThuÆt ñông DÜÖng.
Tranh cûa ông ÇÜ®c Çánh giá cao, nhÃt là bÙc Cu¶c
Khiêu VÛ Nh»ng NgÜ©i T¿ Tº.
- Vi‰t Ti‰n Quân Ca tháng 11 næm 1944. Bài hát sau này
ÇÜ®c dùng làm QuÓc Ca cûa chính phû VNDCCH.
- 1946, ông tham gia kháng chi‰n chÓng Pháp, vÅn ti‰p tøc
sáng tác. Làng Tôi (1947), Ngày Mùa (1948) và
TrÜ©ng Ca Sông Lô (1947) ra Ç©i trong giai Çoån này.
- Tham gia phong trào Nhân Væn Giai PhÄm næm 1958. BÎ phê phán,
chÌ trích kÎch liŒt m¶t th©i gian. Sau Çó tên tu°i Væn Cao
Çi dÀn vào quên lãng.
- Sau næm 1980, tác phÄm Væn Cao dÀn dÀn ÇÜ®c phøc hÒi.
Næm 1988, Lá, tuy‹n tÆp thÖ ÇÀu tiên và duy nhÃt cûa
ông, ÇÜ®c xuÃt bän.
- Væn Cao mÃt vào lúc 4 gi© sáng ngày 10 tháng 7 næm 1995
tåi BŒnh ViŒn H»u NghÎ, Hà N¶i, hܪng th† 72 tu°i.
Tác phÄm ch†n l†c
Tài liŒu tham khäo
- Ca Khúc Væn Cao, NXB Âm Nhåc
- TÆp San H®p LÜu, sÓ 8, December 1992.
- National Geographic, Vol 176 no 5, Nov 1989.
- Thi Ca ViŒt Nam HiŒn ñåi, TrÀn TuÃn KiŒt
- HÒi Kš Phåm Duy I, II, III, Phåm Duy
- Tu°i TrÈ Chû NhÆt, sÓ 28, July 16, 1995
- CD Thiên Thai v§i ti‰ng hát Ánh Tuy‰t.
- Video Væn Cao -- GiÃc MÖ M¶t ñ©i NgÜ©i, Hãng Phim TrÈ