Nhân Con Ng¿a G‡


Tôi không ác cäm thÖ "m§i" næm 1930. Tôi tØng Çã có th©i say mê các nhà thÖ "m§i" và hành bút dܧi bóng h†.

NhÜng tôi không muÓn ti‰p tøc. Thành t¿u cûa h† Çòi hÕi ta phäi thº nh»ng thành t¿u khác.

ThÖ "m§i" næm 1930 chÎu änh hܪng n¥ng chû nghïa lãng mån Pháp th‰ k› XIX. Nó chÜa ra khÕi quÏ Çåo cûa cái mà các nhà thi pháp h†c g†i là ÇÎnh lš ñalæmbe: "ChÌ có th‹ coi là Üu trong thÖ cái ÇÜ®c Çánh giá là tÓi Üu trong væn xuôi !".

ThÖ không phäi væn xuôi ÇÜ®c nâng cÃp, mông má tåi m¶t mÏ viŒn. Væn xuôi chû y‰u d¿a vào "š tåi ngôn tåi".

ThÖ khác h£n d¿a vào "š tåi ngôn ngoåi".

ñã có "š tåi ngôn ngoåi" tÃt nhiên, phäi cô Çúc, Ça nghïa.

ña nghïa vì câu thÖ mang n¥ng lÎch sº ch», hoåt Ƕng ª nhiŠu tÀng væn hóa, cä trong š thÙc lÅn vô thÙc ngÜ©i vi‰t. Nhà thÖ ít nhiŠu ngoåi cäm ch».

Có ngÜ©i hÕi Malacmê:

-- Ông ÇÎnh nói gì trong bài thÖ ?

-- N‰u bi‰t ÇÎnh nói gì thì nói, viŒc gì phäi vi‰t thÖ.

Låi hÕi:

-- Sao tôi nhiŠu š hay mà làm thÖ låi không hay ?

-- NgÜ©i ta làm thÖ không phäi b¢ng š mà b¢ng ch».

Nhà thÖ làm ch» chû y‰u không phäi ª nghïa "tiêu dùng" nghïa t¿ vÎ cûa nó mà ª diŒn måo, âm lÜ®ng, Ƕ vang v†ng, sÙc g®i cäm cûa ch» trong tÜÖng quan h»u cÖ v§i câu thÖ bài thÖ.

Nói nhÜ Valêri, ch» trong thÖ và væn xuôi tuy giÓng nhau vŠ hình thÙc nhÜng khác nhau vŠ giá trÎ (hóa trÎ có lë Çúng hÖn).

NgÜ©i džc th©i trܧc là m¶t ngÜ©i džc tÜÖng ÇÓi thø Ƕng tìm lš giäi m¶t š Çã có s¤n.

NgÜ©i džc th©i nay là m¶t ngÜ©i džc tích c¿c cùng tham d¿ phát nghïa v§i nhà thÖ.

NgÜ©i džc phÀn nào ÇÒng tác giä v§i ngÜ©i vi‰t.

Ông phó cä ng¿a có th‹ là m¶t nhà thÖ không t¿ bi‰t. Nh»ng con ng¿a cûa ông h† hàng v§i nh»ng con ch», nó sinh sôi nÄy nª bÃt tÆn v§i tr©i ÇÃt.

ñây là m¶t loåi ng¿a g‡ Ç¥c biŒt, loåi ng¿a công nghiŒp sinh h†c Ç©i m§Î NgÜ©i nghŒ sï già Çã cÃy vào Çó gien cûa sÓ phÆn.

Và câu chuyŒn Ông phó cä ng¿a bi‰t Çâu ch£ng là m¶t ngø ngôn vŠ thi pháp, vŠ truyŠn thÓng, Ç°i m§i.

ñåi sÜ C° ñÙc nói: "Khi ta trÕ m¥t træng, nhiŠu ngÜ©i mäi nhìn ngón tay mà quên mÃt m¥t træng".



Bån džc trܧc khi bܧc vào bài thÖ xin tåm Ç‹ låi cách džc tuy‰n tính thuÀn duy lš ª ngÜ«ng cºa nhÜ ngÜ©i khách bÕ giÀy trܧc khi vào m¶t trà thÃt NhÆt Bän.

Bån hãy thº Ç‹ nh»ng hình änh nh»ng con ch» trong câu thÖ d¡t dÅn trên con ÇÜ©ng tâm thÙc ra khÕi lÓi Çi ch» nghïa "tiêu dùng" m¶t chiŠu quen thu¶c hàng ngày.




.....