Tho+ Tra^`n Da^`n -- Nha^'t DDi.nh Tha('ng

Nh¤t Ð¸nh Th¡ng

Tôi · ph¯ Sinh T×:
Hai ngß¶i
Mµt gian nhà ch§t,
R¤t yêu nhau sao cuµc s¯ng không vui ?
T± qu¯c hôm nay

tuy g÷i s¯ng hòa bình
Nhßng m¾i chï là nåm thÑ nh¤t
Chúng ta còn muôn vi®c r¯i tinh...
Chúng ta
Ngày làm vi®c, ðêm thì lo ðçy gi¤c
Vþ con ðau thì r¯i ruµt thu¯c men
Khi mäng vui -- khi chþt nh¾ -- chþt quên
Tråm cái b§n hàng ngày nhay nh¡t.
Chúng ta vçn làm ån chiu ch¡t.
Ta biªt ðâu bên MÛ Miªc tít mù
Chúng còn ðß½ng bày kª hÕi ðòi ta ?

Tôi ði giæa tr¶i mßa ð¤t B¡c
Ð¤t hôm nay t¥m tã mßa phùn
B²ng nhói ngang lßng

máu rö xu¯ng bùn
Lßng tôi có tên nào chém trµm ?
A ! Cái lßÞi dao cùn !
Không ðÑt ðßþc -- mà ðau !
Chúng ð¸nh chém tôi làm hai mänh
Ôi cä nß¾c ! Nªu mà lßng tôi lÕnh
Hãy nhìn xem : có phäi vªt dao ?
Không ðÑt ðßþc mà ðau !
Lßng T± qu¯c hôm nay r¾m máu
Tôi ðã s¯ng rã r¶i cân não
Quãng th¶i gian nhßng nhÑc chuy®n ði Nam
Nhæng c½n mßa r½i mãi t¯i x¥m
H÷ lªch thªch ôm nhau ði t×ng mäng
Tôi ðã tr· nên ngß¶i ôm gi§n
Tôi ðem thân làm ø cän ðß¶ng ði
-- D×ng lÕi !

Ði ðâu ?

Làm gì ?
H÷ kêu nhæng thiªu ti«n, thiªu gÕo
Thiªu Cha, thiªu Chúa, thiªu vân vân
Có cä anh Nam ch¸ Næ kêu bu°n
-- — ðây

Khát gió, thèm mây...

Ô hay !
Tr¶i cüa chúng ta g£p ngày mây rü
Nhßng tr¶i ta sao bö nó mà ði ?
Sau ðám mây kia

là cä mi«n Nam
Sao nÞ tß·ng non b°ng cüa MÛ !
Tôi mu¯n khóc giæ t×ng em bé
-- Bö tôi ß ? -- t×ng vÕt áo -- Gót chân
Tôi mu¯n kêu lên -- nhæng tiªng c÷c c¢n...
-- Không ! Hãy · lÕi !
Mänh ð¤t ta hôm nay dù t¯i
Cûng còn h½n

non b°ng MÛ

tri®u l¥n...
Mänh ð¤t d mà quên ?

HÞi bÕn ði Nam
Thiªu gì ß ? Sao chÆng nói thñc thà ?
Chï là :

-- thiªu quä tim, bµ óc !
Nhæng l¶i nói s¡p thành nói cøc
Nhßng b²ng dßng tôi chï khóc mà thôi
Tôi nÑc n· giæa tr¶i mßa bão.
H÷ vçn ra ði.

-- Nhßng sao bß¾c rã r¶i ?
Sao h÷ khóc ?

H÷ có gì th¤t v÷ng ?
Ð¤t níu chân ði,

gió cän áo bay v«
Xa ð¤t B¡c tß·ng nhß r¶i cõi s¯ng.
Tß·ng nhß ðây là phút cu¯i cùng
Trång tr¯i lÕi : -- m²i lùm cây -- h¯c ðá
-- M²i cån vß¶n -- g¯c vä -- cây sung
Không nói ðßþc, chï còn nÑc n·
Tr¡ng con ngß½i nhìn lÕi ð¤t tr¶i
Nhìn c½n n¡ng løi, nhìn hÕt mßa sa
Nhìn con ðß¶ng cû, nhìn ngôi sao m¶
Ôi ð¤t ¤y -- quên làm sao ðßþc ?
Quên sao n½i ¤m lÕnh ng÷t bùi
Hôm nay ðây mßa gió d§p vùi
-- Mßa ð± mãi lên ngß¶i xa ð¤t B¡c...
Ai dçn h÷ ði ?

Ai ?

Dçn ði ðâu ? -- mà h÷ khóc mãi thôi
Tr¶i vçn qu§t muôn vàn täng gió
B¡c Nam ½i, ðÑt ruµt chia ðôi
Tôi cúi xu¯ng -- quÏ xin mßa bão
Ch¾ ð± thêm lên ð¥u h÷

-- kh± nhi«u r°i !
H÷ x¤u s¯ -- ch¾ hành thêm h÷ næa
Vß¶n ruµng hoang s½ -- CØa nhà v¡ng chü
Mi«n Nam muôn d£m, non nß¾c bu°n thiu
H÷ ðã ði nhßng chút lÕi tâm h°n
Ôi ð¤t B¡c ! Hãy giæ gìn cho h÷.
Tôi · ph¯ Sinh T×
Nhæng ngày ¤y bao nhiêu thß½ng sót

Tôi bß¾c ði

không th¤y ph¯

không th¤y nhà
chï th¤y mßa sa

trên m¥u c¶ ðö.
G£p em trong mßa
Em ði tìm vi®c
M²i ngày ði lÕi cúi ð¥u v«
-- Anh Õ !

h÷ vçn bäo ch¶...
Tôi không g£ng höi, nói gì ß ?
Tr¶i mßa, tr¶i mßa
Ba tháng r°i
Em ðþi
S¯ng b¢ng tß½ng lai
Ngày và ðêm nhß lû trë m° côi
Lû lßþt gi¡t nhau ði bu°n bã
Em ði

trong mßa

cúi ð¥u

nghiêng vai
Ngß¶i con gái m¾i mß¶i chín tu±i
Kh± thân em mßa n¡ng ði v« lüi thüi

Bóng chúng

ðè lên

s¯ ph§n

t×ng ngß¶i
Em cúi ð¥u ði, mßa r½i
Nhæng ngày ¤y bao nhiêu thß½ng xót

Tôi bß¾c ði

không th¤y ph¯

không th¤y nhà
Chï th¤y mßa sa

trên m¥u c¶ ðö.
Ð¤t nß¾c khó khån này

sao không th¤m ðßþc vào Th½ ?
Nhæng tü kính tôi d×ng chân dán mûi
Các thÑ hàng ª ¦m ðþi ngß¶i mua
Nhßng mà sách -- hình nhß khá chÕy
À quy¬n kia cüa bÕn này -- bÕn ¤y
Quy¬n cüa tôi tß lñ, nét ðåm ðåm
Nó ðang m½ : -- nªu thêm cä mi«n Nam
S¯ ðµc giä s¨ tång dåm bäy tri®u
Tôi ðã biªn thành ngß¶i ð¸nh kiªn
Tôi ß¾c ao t¤t cä m÷i ngß¶i ta
Ðòi th¯ng nh¤t, phäi ðòi t× vi®c nhö
-- t× cái ån

cái ngü

chuy®n riêng tß
-- t× suy nghî

nñng con

và tán vþ.
Tr¶i mßa mãi lây dây ðß¶ng ph¯
V« B¡c Nam tôi chßa viªt chút nào
Tôi vçn quyªt Th½ phäi khua bão gió
Nhßng hôm nay

tôi b²ng cúi ð¥u
Th½ nó ði ðâu ?

Sao nhæng v¥n th½
Chúng không chuy¬n, không xoay tr¶i ð¤t ?
Sao chúng không ch¡p ðßþc cõi b¶ ?
Non nß¾c søt sùi mßa
Tôi mu¯n bö th½

làm vi®c khác
Nhßng hôm nay tôi mê mäi giæa tr¶i mßa
Chút tài m÷n

tôi làm th½ chính tr¸.
Tôi bß¾c ði

không th¤y ph¯

không th¤y nhà
Chï th¤y mßa sa trên m¥u c¶ ðö.
Em ½i ! -- ta · ph¯ Sinh T×
Em ðß½ng có chuy®n gi vui hØ
À cái tin trên báo -- » em Õ
Chúng ðang phäi d§m chân ð¤m ngñc !
Vßþt qua ð¥u chúng nó,

m÷i thÑ hàng
Nhæng t¤n gÕo vçn vßþt ði
Nhæng t¤n th½, tài li®u
Vçn xéo qua ð¥u chúng, gi¾i danh gì ?
Ý mu¯n dân ta

là lñc sî kh±ng l°
Ðè c± chúng mà xóa nhòa gi¾i tuyªn
Dân ta mu¯n tr¶i kia cûng chuy¬n
Nhßng
Tr¶i mßa to løt cä gian nhà:
Ôm t¤t cä che mßa cän gió
Con chó mñc nghe mßa là rú
Tiªng nó lâu nay nhß khän em a
Thß½ng nó nhï -- nó g¥y -- lông x¤u quá
Nó thiªu ån -- Hay là giªt ði ß ?
Nó ð· kh± -- Cä em ðÞ kh±.
Em thß½ng nó -- » thôi chuy®n ðó
Nhßng hôm nay anh m¾i nghî ra
Anh ðã biªn thành ngß¶i ð¸nh kiªn
Nhæng ngày ¤y bao nhiêu thß½ng sót
Tôi bß¾c ði

không th¤y ph¯

không th¤y nhà
Chï th¤y mßa sa

trên m¥u c¶ ðö.
Tôi ði giæa tr¶i mßa ð¤t B¡c
Tai b²ng nghe nhæng tiªng thì th¥m
Tiªng ngß¶i nói xen tiªng ngß¶i ¥m ä.
-- Chúng phá hi®p thß½ng

-- Li®u có hi®p thß½ng
-- Li®u có tuy¬ cØ
-- Li®u t±ng hay chÆng t±ng ?
-- Li®u ðúng kÏ ? hay ch§m vài nåm ?
Nhæng câu höi ði giæa ð¶i löng chöng.
Ôi ! Xßa nay Ngß¶i vçn thiªu tin Ngß¶i
Ngß¶i vçn thß¶ng kinh hoäng trß¾c Tß½ng lai
Ngß¶i quên m¤t MÛ là sß tØ gi¤y.
Ngß¶i vçn vµi -- Ngß¶i chßa kiên nhçn m¤y
Gan ngß¶i ta chßa phäi ðúng công nông
Ngß¶i chØa có dÕ lim trí s¡t
Ngß¶i m· to ðôi m¡t mà trông !
A tiªng kèn vang

quân ðµi anh hùng
Bi¬n súng

r×ng lê

bÕt ngàn con m¡t
Quân ta ði t§p tr§n v« qua
Bóng c¶ bay ðö ph¯ ðö nhà...
Lá c¶ ¤y là c¶ bách th¡ng
Ðoàn quân kia muôn tr§n chÆng s¶n gan
Bao tháng håm ðói rét nh÷c nh¢n
T× ð¤t d¤y lên

là quân vô sän
M²i bß¾c ði lÕi mµt bß¾c trß·ng thành
Th¡ng ðßþc Chiªn tranh

Giæ ðßþc Hoà bình
Gi£c cû chªt -- lÕi lo gi£c m¾i
Ðoàn quân ¤y kë thù sþ hãi
Chßa bao gi¶ làm m¤t bøng dân yêu
Dân ta ½i ! chiêm nghi®m ðã nhi«u
Ai co lý ? và ai có Lñc ?
Tôi biªt rõ ðoàn quân sung sÑc ¤y
Biªt nhân dân

Biªt T± qu¯c Vi®t Nam này
Nhæng con ngß¶i t× Ñc tri®u nåm nay

Không biªt nhøc

Không biªt thua

Không biªt sþ !
Hôm nay
Cä nß¾c chï có mµt l¶i hô :

Th¯ng Nh¤t
Chúng ta tin kh¦u hi®u ta ðòi
-- Giä mi«n Nam

Tôi ngØa m£t lên tr¶i
Kêu mµt tiªng -- b²ng m¥u tr¶i r½i xu¯ng
Vài ba tia máu ðö r¾t vào tôi
Dân ta ½i !
Nhæng tiªng la hò
Có sÑc ðâm tr¶i chäy máu.
Không ð¸ch nào cßÞng n±i ý ta
Chúng ta ði -- nhß quä ð¤t kh±ng l°
Hi«n h§u l¡m -- Nhßng mà ði cä quyªt ...
Hôm nay
Nhæng v¥n th½ tôi viªt
Ðã gi¯ng lßÞi lê : ðâm

Gi¯ng viên ðÕn : xé

Gi¯ng bão mßa : gào

Gi¯ng tình yêu : th¡m
Tôi thß¶ng tin · cuµc ð¤u tranh ðây
Cä nß¾c ðã b¥u tôi toàn phiªu
Tôi là ngß¶i vô ð¸ch cüa lòng tin.
Sao b²ng ðêm nay,

tôi cúi m£t trß¾c ðèn ?
Gian nhà v¡ng -- chuµt ðêm nó rúc.
Biªt bao nhiêu lo l¡ng hi®n hình ra.
H× ! chúng ðã biªn thành täng ðá

ch£n ðß¶ng ta !
Em ½i thª ra
Ngß¶i tin tß·ng nh¤t nhß anh

vçn có phút giây ng¶ vñc
Ai có lý ? và ai có lñc ?
Ai ngß¶i tin ? Ai kë ngã lòng tin ?
Em ½i
Cuµc ð¤u tranh ðây

cä nß¾c

cä hoàn c¥u
Cä m²i ngß¶i ðêm ngü vçn lo âu
Có lçn máu, có xót thß½ng lao lñc
Anh gÕch xóa tranh th½ h¢n nét mñc
B²ng m£t anh nhìn th¤y ! lÕ lùng thay !
Täng ðá ch£n ðß¶ng này !
Muôn tri®u con ngß¶i

muôn tri®u bàn tay
B§t cä máu ¤y ðá lån xu¯ng vñc !
Anh ðã nghî : Không có ðß¶ng nào khác
Ðem ngã lòng ra

mà Th¯ng nh¤t B¡c Nam ß ?
Không không !
Ðem sÑc gân ra !
Em ½i em !
Cái này ðö l¡m, g÷i là Tim
Anh cho cuµc ð¤u tranh giành Th¯ng Nh¤t.

-- Tr¥n D¥n, Giai Ph¦m Mùa Xuân, 01/1956

.....