Anh Phäi S¯ng
-- Khái Hßng
Anh Phäi S¯ng
-- Khái Hßng
rên ðê Yên Phø mµt bu±i chi«u mùa hÕ.
Nß¾c sông Nh¸ Hà m¾i b¡t ð¥u lên to, cu°n cuµn chäy, tß·ng mu¯n lôi phång cái cù lao · giæa sông ði.
Theo dòng nß¾c ðö l¶ ð¶, nhæng thân cây, nhæng cành khô t× r×ng v« n±i l«nh b«nh, nhß mµt dãy thuy«n nhö liên tiªp chÕy th§t nhanh t¾i mµt n½i không b¶ không bªn.
ÐÑng trên ðê, bác phó n« ThÑc ðßa m¡t trông theo nhæng khúc g² ¤y tö ý thèm mu¯n, r°i quay lÕi, ðåm ðåm nhìn vþ, höi th¥m ý kiªn. Ng߶i vþ, ng¡m sông, ng¡m tr¶i, l¡c ð¥u th· dài, nói:
-- Gió to quá, mà ðám mây ðen kia · chân tr¶i ðùn lên mau l¡m. Mßa ðªn n½i m¤t, mình Õ !
Ng߶i ch°ng cûng th· dài, ði læng thæng. R°i b²ng d×ng lÕi, höi vþ:
-- Mình th±i c½m chßa ?
Vþ bu°n r¥u ðáp:
-- Ðã. Nhßng chï ðü c½m cho hai con ån bæa chi«u hôm nay.
Hai vþ ch°ng lÕi im l£ng nhìn nhau... R°i hình nhß cùng b¸ mµt v§t, mµt ð¸nh kiªn nó thôi miên, nó ki«m áp, hai ng߶i ð«u quay lÕi phía sông. Nhæng thân cây vçn phång phång trôi giæa dòng nß¾c ðö.
Ch°ng mïm c߶i, cái c߶i v½ v¦n, bäo vþ:
-- Li«u !
Vþ l¡c ð¥u không nói. Ch°ng höi:
-- Mình ðã ðªn nhà bà Ký chßa ?
-- Ðã.
-- Thª nào ?
-- Không ån thua. Bà ¤y bäo có ðem cüi v¾t ðªn, bà ¤y m¾i giao ti«n. Bà ¤y không cho vay trß¾c.
-- Thª à ?
Hai chæ "thª à" r¡n röi nhß hai nhát bay cu¯i cùng gõ xu¯ng viên gÕch ð£t trên t߶ng ðß½ng xâÜ ThÑc quä quyªt s¡p thi hành mµt vi®c phi th߶ng, quay lÕi bäo vþ:
-- Này ! Mình v« nhà, trông coi th¢ng Bò.
-- Ðã có cái Nh¾n, cái Bé ch½i v¾i nó r°i.
-- Nhßng mình v« thì vçn h½n, cái Nh¾n nó m¾i lên nåm, nó trông nom sao n±i hai em nó.
-- V§y thì tôi v«... Nhßng mình cûng v« chÑ ðÑng ðây làm gì ?
-- Ðßþc, cÑ v« trß¾c ði, tôi v« sau.
Vþ ThÑc ngoan ngoãn, v« làng Yên Phø.
T¾i nhà, gian nhà løp xøp, ¦m th¤p, t¯i tåm, ch¸ phó ThÑc
ðÑng · ngßÞng cØa, ng¡m cái cänh nghèo khó mà ðau lòng.
Lúc nhúc trên phän g² không chiªu, ba ðÑa con ðang cùng khóc lóc g÷i bu. Th¢ng Bò kêu gào ðòi bú. T× trßa ðªn gi¶, nó chßa ðßþc tí gì vào bøng.
Cái Nh¾n v² em không nín cûng mªu máo, luôn m°m bäo cái Bé:
-- Mày ði tìm bu v« ð¬ cho em nó bú.
Nhßng cái Bé không ch¸u ði, n¢m lån ra phän v×a chß·i v×a kêu.
Ch¸ phó ThÑc vµi chÕy lÕi Çm con, nói nñng:
-- Nao ôi ! Tôi ði mãi ð¬ con tôi ðói, con tôi khóc.
R°i ch¸ ng°i xu¯ng phän cho con bú. Song th¢ng Bò, ý ch×ng bú mãi không th¤y sæa, nên m°m nó lÕi nhä vú m© nó ra mà gào khóc to h½n trß¾c.
Ch¸ ThÑc th· dài, hai gi÷t l® long lanh trong c£p m¡t ðen qu¥ng. Ch¸ ðÑng d§y, v×a ði v×a hát ru con. R°i lÕi nói nñng:
-- Nao ôi ! Tôi chä có gì ån, hªt cä sæa cho con tôi bú !
Mµt lúc th¢ng bé vì m®t quá, l£ng thiªp ði. Hai ðÑa ch¸, ng߶i m© ðã ðu±i ra ð߶ng ch½i ð¬ ðßþc yên tînh cho em chúng nó ngü.
Ch¸ ThÑc lÆng l£ng ng°i ôn lÕi cuµc ð¶i ðã qua. Bµ óc ch¤t phát cüa ch¸ nhà quê giän d¸, không t×ng biªt tß·ng tßþng, không t×ng biªt xªp ð£t trí nh¾ cho có thÑ tñ. Nhæng ði«u ch¸ nh¾ lÕi chen chúc nhau h²n ðµn hi®n ra nhß nhæng hình ng߶i v§t trên mµt t¤m änh chøp. Mµt ði«u ch¡c ch¡n, ch¸ ta nh¾ ra mµt cách rành mÕch, là chßa bao gi¶ ðßþc hß·ng chút sung sß¾ng thß nhàn nhß nhæng ng߶i giàu có.
Nåm m߶i hai, m߶i ba, cái ðî LÕc, tên tøc ch¸ phó ThÑc, xu¤t thân làm phu h°. Cái ð¶i ch¸, nào có chi lÕ. Ngày lÕi ngày, tháng lÕi tháng, nåm lÕi nåm...
Nåm ch¸ m߶i bäy, mµt l¥n cùng anh phó ThÑc cùng làm mµt n½i, ch¸ làm phu h°, anh phó ngõa. Câu nói ðùa ði, câu nói ðùa lÕi, r°i hai ng߶i yêu nhau, r°i hai ng߶i l¤y nhau.
Nåm nåm ròng trong gian nhà løp søp ¦m th¤p, t¯i tåm · chân ðê Yên Phø, không có mµt sñ gì êm ð«m ðáng ghi chép và hai cái ð¶i tr¯ng r²ng cüa hai con ng߶i kh¯n nÕn, càng kh¯n nÕn khi h÷ ðã ðë luôn ba nåm ba ðÑa con.
LÕi thêm g£p bu±i khó khån, vi®c ít, công hÕ, khiªn hai vþ ch°ng loay hoay, ch§t v§t su¯t ngày này sang ngày khác vçn không ðü nuôi thân, nuôi con.
B²ng mùa nß¾c m£n nåm ngoái, bác phó ThÑc nghî ra ðßþc mµt cách sinh nhai m¾i. Bác vay ti«n mua mµt chiªc thuy«n nan, r°i hai vþ ch°ng ngày ngày ch· ra giæa dòng sông v¾t cüi. Hai tháng sau, bác trä xong nþ, lÕi kiªm ðßþc ti«n ån tiêu th×a thäi.
Vì thª nåm nay túng ðói, vþ ch°ng bác chï mong chóng t¾i ngày có nß¾c to.
Thì hôm qua, cái ån, tr¶i b¡t ð¥u ðßa ðªn cho gia ðình bác.
Nghî ðªn ðó, LÕc mïm c߶i, se s¨ ð£t con n¢m yên trên cái tã, r°i rón rén bß¾c ra ngoài, lên ðê, hình nhß quä quyªt làm mµt vi®c gì.
Ra t¾i ðê, LÕc không th¤y ch°ng ðâu.
Gió vçn to, vù vù g¥m thét dæ dµi và nß¾c vçn mÕnh, réo ¥m ¥m chäy quanh nhß thác. LÕc ngß¾c m¡t nhìn tr¶i; da tr¶i mµt màu ðen sçm.
Ch¸ ðÑng ngçm nghî, tà áo bay kêu ph¥n ph§t nhß tiªng sóng v² mÕnh vào b¶. B²ng trong lòng n¦y ra mµt ý tß·ng, khiªn ch¸ hoäng h¯t chÕy vøt xu¯ng phía ðê bên sông.
T¾i ch² buµc thuy«n, mµt chiªc thuy«n nan, LÕc th¤y ch°ng ðß½ng ra sÑc níu lÕi cái gút lÕt. Ch¸ yên l£ng ðåm ðåm ðÑng ng¡m ðþi khi ch°ng làm xong công vi®c, m¾i bß¾c vào thuy«n höi:
-- Mình ð¸nh ði ðâu ?
ThÑc tr×ng m¡t nhìn vþ, c¤t tiªng g¡t:
-- Sao không · nhà v¾i con ?
LÕc sþ hãi ¤p úng:
-- Con... nó ngü.
-- Nhßng mình ra ðây làm gì ?
-- Nhßng mình ð¸nh ðem thuy«n ði ðâu ?
-- Mình höi làm gì ? Ði v« !
LÕc bßng m£t khóc. ThÑc cäm ðµng:
-- Sao mình khóc ?
-- Vì anh ð¸nh ði v¾t cüi mµt mình, không cho tôi ði.
ThÑc ngçm nghî, nhìn tr¶i, nhìn nß¾c, r°i bäo vþ:
-- Mình không ði ðßþc... nguy hi¬m l¡m.
LÕc c߶i:
-- Nguy hi¬m th¶i nguy hi¬m cä... Nhßng không sþ, em biªt b½i.
-- Ðßþc !
Tiªng "ðßþc" lÕnh lùng, LÕc nghe rùng mình. Gió th±i vçn mÕnh, nß¾c chäy vçn dæ, tr¶i m²i lúc mµt ðen. ThÑc höi:
-- Mình sþ ?
-- Không.
Hai vþ ch°ng b¡t ð¥u ðßa thuy«n ra giæa dòng, ch°ng lái, vþ b½i. C¯ ch¯ng lÕi sÑc nß¾c, ch°ng cho mûi thuy«n quay v« phía thßþng du, nhßng thuy«n vçn b¸ trôi phång xu¯ng phía dß¾i, khi nhô, khi chìm, khi ¦n, khi hi®n trên làn nß¾c phù sa, nhß chiªc lá tre khô n±i trong vûng máu, nhß con mu²i m¡t chªt ðu¯i trong nghiên son.
Nhßng nØa gi¶ sau, thuy«n cûng t¾i ðßþc giæa dòng. Ch°ng giæ ghì lái, vþ v¾t cüi.
ChÆng bao lâu thuy«n ðã g¥n ð¥y, và vþ ch°ng s¡p sØa quay tr· vào b¶ thì tr¶i ð± mßa... R°i ch¾p nhoáng nhß xé mây ðen, r°i s¤m sét nhß tr¶i long ð¤t l·.
Chiªc thuy«n nan nhö, ð¥y nß¾c, n£ng trîu.
Hai ng߶i c¯ b½i nhßng vçn b¸ sÑc nß¾c kéo phång ði...
B²ng hai tiªng kêu cùng mµt lúc:
-- Tr¶i ½i !
Thuy«n ðã chìm. Nhæng khúc cüi v¾t ðßþc ðã nh§p b÷n cû và lÕnh lùng trôi ði, lôi theo cä chiªc thuy«n nan l§t s¤p...
Ch°ng höi vþ:
-- Mình li®u b½i ðßþc ðªn b¶ không ?
Vþ quä quyªt:
-- Ðßþc !
-- Theo dòng nß¾c mà b½i... G¯i lên sóng !
-- Ðßþc ! M£c em !
Mßa vçn to, s¤p ch¾p vçn dæ. Hai ng߶i tß·ng mình s¯ng trong vñc sâu thÆm. Mµt lúc sau, ThÑc th¤y vþ ðã ðu¯i sÑc, li«n b½i lÕi g¥n höi :
-- Thª nào ?
-- Ðßþc ! M£c em !
Vþ v×a nói buông l¶i thì cái ð¥u chìm lïm. C¯ hªt sÑc bình sinh, nàng m¾i ngoi lên ðßþc m£t nß¾c. Ch°ng vµi vàng ðªn cÑu. R°i mµt tay x¯c vþ mµt tay b½i. Vþ mïm c߶i, âu yªm nhìn ch°ng. Ch°ng cûng mïm c߶i. Mµt lúc, ThÑc kêu:
-- Möi l¡m r°i, mình v¸n vào tôi, ð¬ tôi b½i ! Tôi không x¯c n±i ðßþc mình næa.
M¤y phút sau, ch°ng nghe ch×ng càng möi, hai cánh ta rã r¶i. Vþ kh¨ höi:
-- Có b½i ðßþc næa không ?
-- Không biªt. Nhßng mµt mình thì ch¡c ðßþc.
-- Em buông ra cho mình vào nhé ?
Ch°ng c߶i:
-- Không ! Cùng chªt cä.
Mµt lát -- mµt lát nhßng LÕc coi lâu b¢ng mµt ngày -- ch°ng lÕi höi:
-- LÕc ½i ? Li®u có c¯ b½i ðßþc næa không ?
-- Không ?... Sao !
-- Không. Thôi ðành chªt cä ðôi.
B²ng LÕc rung kh¨ nói:
-- Th¢ng Bò ! Cái Nh¾n ! Cái Bé ! ... Không ? ... Anh phäi s¯ng !
ThÑc b²ng nh© hÆn ði. Cái v§t n£ng không th¤y bám vào mình næa. Thì ra LÕc nghî ðªn con ðã lÆng l£ng buông tay ra ð¬ mình xu¯ng ðáy sông, cho ch°ng ðü sÑc b½i vào b¶.
Ðèn ði®n sáng rñc xu¯ng b¶ sông. Gió ðã im, sóng ðã l£ng.
Mµt ng߶i ðàn ông bª mµt ðÑa con trai ng°i khóc. Hai ðÑa
con gái nhö ðÑng bên cÕnh. Ðó là gia ðình bác phó ThÑc ra
b¶ sông t× bi®t l¥n cu¯i cùng linh h°n kë ðã hy sinh vì lòng
thß½ng con.
Trong cänh bao la, nß¾c sông vçn lãnh ðÕm chäy xuôi dòng.
Courtesy Anh Nguyn Lê Qu¯c Anh
