Ch Pho
-- Nam Cao
Gi tr con ng߶i c cao trong truyn ca Nam Cao, nht l trong truyn ngn ni danh Ch Pho m tr߾c y t ng߶i c bit.
Truyn ngn Nam Cao c ngh thut trong kt cu v ngn t. Nhiu truyn ca ng mang tnh cch tm l n by gi vn cn l nhng khun th߾c tt cho ng߶i mun b߾c vo lnh vc truyn ngn. Vi Nam Cao, ta c th ni nh vi Edgar Poe, truyn ngn thnh hnh v c quy lut ring ca n.
C nhng nh vn m tc phm cng i vo thi gian cng c gi tr Nam Cao vo tr߶ng hp . Truyn ca ng l nhng b nh ghi li mt cch sng ng nhng sinh hot c bit ca nng thn Vit Nam cch y na th k. Ta yu mn dn tc ta. Ta tha thit vi nhng g m dn tc ta tri qua tt nhin ta tha thit v mn yu nhng nt chm ph trong truyn ca Nam Cao. y c y ht, t anh m ngho nn nhng ai cng s, n nhng chc dch lun lun m c nhng ch bit c nhng ming nh chung ti chn nh chung, t mt anh tha ph߽ng cu thc tp vo sng nh trong lng n mt ng߶i lnh tp c dp ra khi ly tre lng x nn m mt vi i... c.
C ng߶i ni Nam Cao ni ting nh truyn Ch Pho. ng, nhng thiu, Ch Pho l tuyn nh vn ch߽ng ca Nam Cao, v cc truyn khc ca ng cng l nhng tc phm rt c gi tr trong vn ch߽ng Vit.
n va i va chi. Bao gi cng th, c ru xong l hn chi. Bt u chi tri. C h g ? Tri c ca ring nh no ? Ri hn chi i. Th cng chng sao: i l tt c nhng chng l ai. Tc mnh hn chi ngay tt c lng V i. Nhng c lng V i ai cng nh, "Chc n tr mnh ra!" Khng ai ln ting c. Tc tht! ! Th ny th tc tht! Tc cht i c mt! th, hn phi chi cha a no khng chi nhau vi hn. Nhng cng khng ai ra iu. M kip! Th th c ph ru khng? Th th c kh hn khng? Khng bit a cht m no ra thn hn cho hn kh n nng ni ny ? A ha! Phi y, hn c th m chi, hn chi a cht m no ra thn hn, ra ci thng Ch Pho! Hn nghin rng vo m chi ci a ra Ch Pho. Nhng m bit a no ra Ch Pho ? C tri m bit! Hn khng bit, c lng V i cng khng ai bit...
Mt anh i th ng l߽n, mt bui sng tinh s߽ng thy hn trn trung v xm ngt trong mt vy p bn mt l gch b khng, anh ta r߾c ly v em v cho mt ng߶i n b ga m. Ng߶i n b ga m ny bn hn cho mt bc ph ci khng con, v khi bc ph ci ny cht th hn b v, ht i cho nh ny li i cho nh n. Nm hai m߽i tui, hn lm canh in cho ng l Kin, by gi c b Kin, n tin ch lng. Hnh nh c my ln b ba nh ng l, cn tr lm m li hay m lng, bt hn bp chn, hay xoa bng, m lng g y. Ng߶i ta bo ng l ra nh th hch dch, c lng phi s, m v nh th li s ci b ba cn tr ny. Ng߶i b y php php, m b y hy hy, m ng l th hay au lng lm; nhng ng߶i c bnh au lng hay s v m cha i l kho ghen. C ng߶i bo ng l ghen vi anh canh in kho mnh m s b ba khng dm ni. C ng߶i th bo anh canh in y c b ba quyn thu quyn b trong nh tin cn nn ly trm tin trm thc nhiu. Mi ng߶i ni mt cch. Chng bit u m ln. Ch bit mt hm Ch b ng߶i ta gii huyn ri bit tm n by, tm nm ri mt hm, hn li l l u ln v. Hn v lp ny trng khc hn, mi u chng ai bit hn l ai. Trng c nh thng sng c! Ci u th trc lc, ci rng co trng hn, ci mt th en m rt cng cng, hai mt g߶m g߶m trng gm cht! Hn mc qun o ni en vi o Ty vng. Ci ngc phanh, y nhng nt chm tr rng, phng vi mt ng thy t߾ng cm chu, c hai cnh tay cng th. Trng gm cht!
Hn v hm tr߾c hm sau thy ngi ch ung ru vi tht ch sut t tra cho n x chiu. Ri say kh߾t, hn xch mt ci v chai n cng nh b Kin, gi tn tn tc ra m chi. C b khng c nh. Thy iu b hung hng ca hn, b c n b hai, b hai thc b ba, b ba gi b t, nhng kt cc chng b no dm ra ni vi hn mt vi li phi chng. Mc phi ci thng liu lnh qu, n li say ru, tay n li nhm nhm cm mt ci v chai, m nh lc y ton n b c... Thi th c ng ci cng cho tht cht, ri mc thy cha n, n chi th tai lin ming y, chi ri li nghe. Thnh th ch c ba con ch d vi mt thng say r.. Tht l m ! Hng xm phi mt ba ic tai, nhng c l trong bng th h h: xa nay h mi ch c nghe b c, b hai, b ba, b t nh c b chi ng߶i ta, by gi h mi c nghe ng߶i ta chi li c nh c b. M chi mi s߾ng ming lm sao! Mi ngoa ngt lm sao! H bo nhau: phen ny cha con thng b Kin cn dm vc mt i u na! M m t tin n ln ln mt. Cng c ng߶i hin lnh hn bo, "Phc i nh n, chc ng l khng c nh...". ng l y l ng l C߶ng, con giai c b ni ting l hch dch, coi ng߶i nh rm rc. Phi ng l C߶ng th c nh xem no! Qu nhin h ni c sai u! Фy, c ting ng߶i sang sng qut, "My mun li thi g ? Ci thng khng cha khng m ny! My mun li thi g ?..." bo m! Ci ting qut tho kia l ting l C߶ng. L C߶ng v! L C߶ng v! Phi bit... A ha! Mt ci tt rt ku. i! Ci g th n Ting m, ting nhau bnh bch. Thi c gi l tan x߽ng! Bng "choang" mt ci, thi phi ri, hn p ci chai vo ct cng... hn ku! Hn va chi va ku lng nh b ng߶i ta ct hng. hn ku!
-- i lng n߾c i! Cu ti vi... i lng n߾c i! B con thng Kin n m cht ti! Thng l C߶ng n m cht ti ri, lng n߾c i!... V h thy Ch Pho ln ln d߾i t, va ku va ly mnh chai co vo mt. Mu ra loe lot trng gm qu! My con ch xng xo quanh hn, sa rt hng. L C߶ng hi ti mt, ng nhn m c߶i nht, c߶i khinh b. H! Ng l g, chng ho ra nm n v! Th ra hn nh n y nm v!
Ng߶i ta tun n xem. My ci ng ti chung quanh n ra bit bao nhiu l ng߶i! Tht n o nh ch. B c, b hai, b ba, b t nh c b vng d v c anh l, cng xng xa ra chi gp. Tht ra, cc b mun xem Ch Pho ra lm sao ? Khng kho n c gieo v cho c ng phen ny...
Nhng kia c ng v. C ct ting rt sang hi: "Ci g m ng nh th ny ?" Ch ny "ly c" ch kia "ly c", ng߶i ta knh cn ng gin ra, v Ch Pho bng nm di khng nhc nhch rn khe kh nh gn cht.
Thong nhn qua, hiu c s ri. Lm l tr߷ng ri chnh tng, by gi li n lt con c lm l tr߷ng, nhng vic nh th ny c khng l g. C hy qut my b v ang xng xa chc tng cng vi chng:
-- Cc b i vo nh: n b ch li thi, bit g ?
Ri quay li bn ng߶i lng, c du ging hn mt cht:
-- C cc ng cc b na, v thi i ch! C g m xm li nh th ny ?
Khng ai ni g, ng߶i ta lng dn i. V n c b cng c, nhng v ngh n s yn n ca mnh cng c: ng߶i nh qu vn ght li thi. Ai di g ng ra y, c lm sao h triu mnh i lm chng. Sau cn tr li Ch Pho v cha con c b. By gi c mi li gn hn, kh lay v gi:
-- Anh Ch i! Sao anh li lm ra th ?
Ch Pho lim dim mt, rn ln:
-- Tao ch liu cht vi b con nh my y thi. Nhng tao m cht th c thng st nghip, m cn r t cha bit chng.
C b c߶i nht, nhng ting c߶i gin gi lm: ng߶i ta bo c hn ng߶i cng ch bi ci c߶i.
-- Ci anh ny ni mi hay! Ai lm g anh m anh phi cht? жi ng߶i ch c phi c ngo u ? Li say ri phi khng?
Ri i ging c lm thn mt hi:
-- V bao gi th ? Sao khng vo ti chi ? i vo nh ung n߾c.
Thy Ch Pho khng nhc nhch, c tip lun:
-- No ng ln i. C vo u ung n߾c . C ci g ta ni chuyn t t vi nhau. Cn g phi lm thanh ng ln nh th, ng߶i ngoi bit, mang ting c.
Ri va xc Ch Pho, c va phn nn:
-- Kh qu! Gi c ti nh th u n ni. Ta ni chuyn vi nhau, th no cng xong. Ng߶i ln c, ch mt cu chuyn vi nhau l . Ch ti thng l C߶ng nng tnh khng ngh tr߾c ngh sau. Ai, ch anh vi n cn c h kia y.
Ch Pho ch bit h hng ra lm sao, nhng cng thy lng ngui ngui. Hn c lm ra v nng n, ngi ln. C b bit rng mnh thng, a mt nhy con mt ci:
-- L C߶ng u ! Ti my ng cht. Khng bo ng߶i nh un n߾c, mau ln !
C dt Ch Pho ng dy, gic thm vi ting na, v Ch Pho chu i; hn ch c khp khing ci chn nh b qu. L v lc y trong ng߶i hn ru hi nht ri, khng cn ku go chi bi; v khng cn nghe ku go chi bi, hn thy hnh nh khng hng hi na. S ngt ngo lm mm nhn, v li nhng ng߶i ng xem v c ri, hn thy hn hnh nh tr tri. Ci s c hu trong lng thc dy, ci s xa xi ca ngy xa, hn thy qu to bo. Khng to bo m dm gy s vi cha con l Kin, bn i lm tng l. V ngh th, hn thy hn cng oai. Hn lm ci ng g lng ny ? Khng vy cnh, khng h hng thn thch; anh em khng c, n b m cng khng... , th m dm c lc chi nhau vi l tr߷ng, chnh tng, b h tin ch lng V i, Chnh Hi ng k ho, huyn ho, Bc k nhn dn i biu, kht ting n c trong hng huyn. Th hi c mt no trong ci lng hn hai nghn xut inh ny lm c th ? K lm ri c cht cng l cam tm. Vy m khng: ci c b tht ra la y li x nhn, mi hn vo nh xi n+'c. Thi cng h, x nhn th hn vo. Nhng bng hn li hi ngn ngi: bit u ci lo co gi ny n ch li la hn v nh ri li thi ? m tht, c th nh th lm! Ny n hy li ngay my ci mm ci ni hay vng, bc ra khoc vo c hn, ri cho v ra ku lng ln ri ct c hn vo, chn cho mt trn om x߽ng, ri vu cho l n c߾p th sao ? Ci thng b Kin ny, gi i c khot, cn p ci n߾c g m phi chu lp nh tru th ? Thi di g m vo ming cp, hn c ng y ny, c ln ra y ny, li ku tong ln xem no. Nhng ngh ngi mt t, hn li bo: ku ln cng khng n߾c g! Lo b va ni mt ting, bao nhiu ng߶i ai v nh ny, hn c ln ra ku na, liu c cn ai ra ? V li by gi ru nht ri, nu li phi rch mt thm my nht th cng au. Thi c vo! Vo th vo, cn qui g. Mun p u th vo ngay gia nh n m p u cn hn ngoi. Cng lm, n c gi qu, hn cng ch n i t. t th hn coi l th߶ng. Thi c vo...
Vo ri, hn mi bit nhng ci hn s l ho c. B Kin qu c mun dn xp cng hn tht. Khng phi c n, chnh tht c khn rc i, th nht s k anh hng, th hai s k c cng liu thn. Ch Pho khng l anh hng, nhng n l ci thng liu lnh. Liu lnh th cn ai thm chp ! Th no l mm nn rn bung? Ci ngh lm vic quan, nu nht nht ci g cng u n c th li bn nh i cho sm. C vo bo l C߶ng nh th y. V dng nh hn m lm c l tr߷ng l nh c c. C m cht i ri "chng n" li khng cho n bn.
Ting vy, lm tng l khng phi vic d. ci lng ny, dn qu hai nghn, xa ph xa tnh, k n th cng d n nhng khng phi h lm l tr߷ng th c vic ngi m khot. Hi nm n, mt thy a l qua y c bo t lng ny vo ci th "qun ng tranh thc", v th m bn n anh ch l mt n c tranh mi. Mi th ngon y, nhng m nm b by mi, b no cng mun n. Ngoi mt t t vi nhau, nhng tht ra trong bng lc no cng mun cho nhau ln bi ci ln u ln c. Ngay thng Ch Pho ny n y sinh s bit u li khng c thng no y n? Nu c khng chu nhn, lm cho to chuyn c khi tn tin. Ci ngh quan bm thng c tc ai bm thng trc u ? B t n th d ri; nhng b t n, cng c ngy n c ra, liu lc y n c yn mnh khng ch ? C phi ci v thng Nm Th, mi n by gi cha qun.
Nm Th vn l mt thng u b u b߾u. Hi y, b Kin mi ra lm l tr߷ng, n hnh nh knh nhau vi lo ra mt; l Kin mun tr nhng cha c dp. c t lu, hn can d v mt v c߾p b bt giam; l Kin ngm ngm vn ng cho vo t. Vn t߷ng mt ng߶i vai v nh Nm Th m tht c l vn n ni ti t lm g cn dm vc ci mt mo v lng? L Kin mng thm rng nh c cy inh tr߾c mt. No ng mt bui ti l Kin ang ngi mt mnh son giy m th Nm Th vc dao xc vo. N ng chn ly ca v bo: nu ku ln mt ting th m cht lin, th ra n vt ngc v v y nh ng l mt ci th mang tn mt ng߶i l߽ng thin v mt trm ng bc trn i. N bo: nghe n th n i bit, m khng nghe n th n m cht, ri mun ra sao th ra; cn mun sng vi v con th nghe n.
L tt nhin l l Kin nghe, Nm Th i phen y l mt tm, cng khng bao gi v na tht. Nhng thi i, tre gi mng mc, c bao gi ht nhng thng du cn? Nm Th va i, li c binh Chc u ln v. M thng ny lc n cn nh, no n c ngo ngc g cho cam! Ng߶i ta phi gi hn l cc t. Ai bo sao th h lm vy, mi qut mt ting, th i ra c qun, thu b mt ng th ng qu hai, n ni c con v hay hay mt, b ng߶i ta gho cng ch im im ri v nh hnh v ch chng dm ho hoe g, th y: ci ngh i hin qu cng ho ngu, u ch t ny ngu, nhn th chng n n cho n khng cn ngc u ln c. Hn lm th lm ct lc m quanh nm ngho rt mng ti; ch v mt ming cng khng gi c m n; a no n v n cng xoay, m a no xoay cng chu. Sau cng bc qu, hn ra i lnh. Li cng thm ti ! Khng bc cn c v, tuy rng thnh thong c b sy st ra ngoi, nhng vn cn l v mnh. Bc th ho ra mt v. Bi v ch v nh cn tr, mi hai con, ci mt sc nh dao li hng hng i m, bng nhin li sinh ra vng chng, ca ngon tr tr ngay tr߾c mt, ai m chu c?
Nh ch binh gn ߶ng. ng ph i nh bc ban m v cng tt vo; anh tr߽ng tun i tun cng tt vo; anh hng xm cng m sang, thm ch n ci thng h߽ng in, u hai th tc, gi i lm y t cho cc ng l tr߷ng, cng mon men vo g gm. V binh Chc nghim nhin thnh mt con nh th khng phi tr tin bn l dch ln nh trong lng chuyn i. Chnh ngay l Kin, tuy hi y c n ba v, cng khng n b hoi ci ca khng dng c tri cho; v khng b hoi, ng cn c li. Mi ln ch binh i lnh l߽ng hay lnh mngda ca chng, phi mn ng l i nhn thc. Khng ng l no vc nh i n m nhn thc cho ng߶i ta, iu y c nhin. Nhng vi l Kin th khng nhng cm ru tin ti, cn phi cho ngi chung xe v con li tnh na. Th l my ng bc l߽ng i i; my a con ca ch ngy mai ch c my ci ko n mt, hay hu hnh ra th c my cp bnh giy gi n. Thnh th cng lao anh binh, rt li ch cho ch binh mi thng mi ln h߷ng nhng cuc vui vi ng l nh.
Chng hiu anh ta cng bit th m chn cnh nh hay sao m mn hn ba nm cng khng thy v. Ri t lu sau, c trt v lng bt trc n v p gii tn Trn Vn Chc. L Kin khai tn y thuc hng dn lu tn khng v lng. Nhng khai hm tr߾c th hm sau hn v. L Kin sai y t em trt n nh i hn. Hn n ngay, nhng li dn theo c v v hai con. Khng i ng l ni mt cu, hn rt mt con dao chc tit ln ra, nhm nhm cm tay m bo rng: "Chng ni du g ng, ti can n git ng߶i. Nu ng khng th߽ng, m bt gii th v con ti cht i. Thi th ng no chng n cng cht, ti m chng n cht y ri ng bt i t lun th". Mt hn ngu; li dao hn hoa ln loang long, ch trng cng lnh gy. Hn c th git ng߶i c lm, m khng phi ch git c v v con thi, khi hn c gan m cht v con hn th hn c king g n ci c ca ng߶i khc na ? L Kin ngh ngi mt lc ri bo c v ri ng liu. ng liu ngha l ng che y ci n ca hn cho khng ai bit v mi ln c trt v nhc, ng li khai rng: vn cha c tn Chc v. Th l hn c nghim nhin sng ngay chnh gia qu h߽ng hn. V by gi ng߶i ta thy v hn rt chnh chuyn m li trung thnh, th chm ch lm nui hn. Nhng ng tr߷ng, ng ph t nhin ngh bng rng: ng߶i ta c chng ri m cn chng mng th phi ti; ai cng sinh t t c ch tr anh binh, bi v Chc by gi li rt mc l ngang ngc. Hn n v߶n y, nhng chng chu np thu cho ai. Thc hn th hn chi, cm v߶n hn th hn chm, sinh chuyn vi hn th chnh l tr߷ng lng c li bi v c n lu hn l mt tn can phm. y th m hn cng cha va lng u. Mt hm, khng hiu ngh ngi th no, hn vc dao n bo thng vo mt l kin rng:
-- Hi ti cn ti ng, ti gi v nh c trm. Khng bit v ti c tiu pha g, hay l cho trai m khng cn mt ng no c. Ti hi th n bo: nh, n b con gi mt mnh, khng dm gi tin, c ng no mang gi ng l c. Ti s n ba ra nn tri sn n nh. By gi ti n tha vi ng, tnh ton xem c bao nhiu cho em v nui chu. Thiu mt ng th ti khng yn cho chng n.
L Kin hiu rng: "chng n" y c th gm c ng. ng c߶i nht bo rng:
-- Th ny ny anh binh : ch y gi ti th qu l khng c...
Hn trn mt ln qut:
-- Th th thng no n i ?
L Kin vi ni lp ngay:
-- Th nhng m anh c thiu tin th c bo ti mt ting. Ch y trt tiu i ri th c git cng chng ra. Li thi lm g sinh ti.
ng m trp ra qung hn nm ng bc. Hn cm ly, "ly ng" t t, ri xch dao ra v. T hm y hn thnh t t vi l Kin, nhn l ch y t chn tay, nhng l Kin thnh thong vn phi cho hn tin. Cho mi n nm ngoi y, hn cht...
Th nm nay li ny ra Ch Pho, mt thng hin lnh nh t -- ti nghip cho hn, c ln l Kin thy hn va bp i cho b ba, va run run! Bng nhin vng dy gi no t dy. C tin ch lng V i nhn ra rng: nn con em n ni n khng chu c phi b lng i l di. M߶i thng i ra th chn thng tr v vi ci v hung , ci tnh ߽ng ngnh hc t ph߽ng xa. Mt ng߶i khn ngoan ch bp n na chng. Hy ngm ngm y ng߶i ta xung sng, nhng ri li dt n ln n n n. Hy p bn p gh i cho c nm ng, nhng c ri th li vt tr li nm ho "v th߽ng anh tng qu" ! V cng phi ty mt na: nhng thng c mu mt, v p, con n, chnh l nhng thng s quan v d bp; tri li, nhng thng t c v thn, git chng n th d, nhng c ch cn c x߽ng; m gy vi chng l m mt dp tt cho cc phe nghch xoay li mnh. Lng no cng c nhiu cnh, mi cnh kt b ng chung quanh mt ng߶i: cnh c b Kin, cnh ng i To, cnh ng T m, cnh ng Bt Tng... Bng y cnh du li vi nhau bc lt con em, nhng ngm ngm chia r, nh tng ch h m tr nhau. C li nhn ra rng: ci t nh qu, bn dn hin lnh ch c lm nui bn l ho, nhng chnh bn l ho, nhiu khi li phi ngm ming cung cp cho nhng thng cng hn c dn cng liu lnh, lc no cng c th cm dao m ng߶i hay m mnh.
Nhng c khng phi l mt ng߶i a than th. Than th chng ch g cho ai, ci bn dn inh sut i b n nn kia s d b nn sut i ch v khi b nn chng ch bit than th ch khng bit lm g khc. C b Kin khng cn than th: tr khng li th c dng. C ngh bng cng phi c nhng thng u b ch ? Khng c nhng thng u b th ly ai m tr nhng thng u b ? Th lc ca c s d ln t c cc vy cnh khc, mt phn ln cng bi c bit mm bit cng, bit thu phc nhng thng bt mng khng s cht v khng s i t. Nhng thng y chnh l nhng thng c vic. Khi cn n, ch cho n dm ho ung ru, l c th sai n n tc hi bt c anh no khng nghe mnh. Gp ng߶i b߾ng bnh, anh thp th n la t nh hay cho my lt dao; gp ng߶i non mt, th n qung chai ru lu, hay gy s ri ln ra ku lng. C chng n sinh chuyn th mi c dp m n, nu khng th gia m dn hin lnh v yn phn ny, kho lm ch bp nn c vo v thu. Thu mt nm c mt ln nu ch trng vo y th bn cha i cng khng b vo ch ba, bn nghn bc chy cht tranh trin ng.
V th, m hm y, nh l Kin ra v, Ch Pho v cng h h! B Kin khng vu v g cho hn, li cn git g mua ru cho hn ung, xong li i thm ng bc v ung thuc. аng bc, lm g n th ? Hn long chong va i va c߶i; hn chng cn n ba xu. Lc ngi t, hn c hc mt c my bi thuc giu: ch vi nm l, l mt hn li u vo y ngay. Cn ng bc li i ung ru...
Hn ung c c va ba hm, hm th t th hn trn mt ln, bo con m hng ru rng:
-- Hm nay ng khng c tin; nh my bn chu cho ng mt chai. Ti ng mang tin n tr.
M hng ru hi ngn ng. Th l hn rt bao dim nh ci xe, chm ln mi lu ca m. M hong ht ku la om xm vi dp tt c ngn la va mi chy. Ri khc khc mu mu, m a chai ru. Hn hm hm, cha vo mt m bo rng:
-- Ci ging nh my khng a nh! ng mua ch ng c xin nh my u! My t߷ng ng qut h ? My th hi c lng xem ng c qut ca a no bao gi khng? ng khng thiu tin! ng cn gi ng c b, chiu ny ng i ly v ng tr.
M va ko vt o ln qut n߾c mi, va bo:
-- Chng chu khng dm chc lp, nhng qu l t vn.
Hn qut ln:
-- t vn ch ti nay ng tr. Nh my cht ngay by gi hay sao ?
Ri hn xch chai ra v. Hn v ci miu con b sng, v vn t tr߾c n nay khng c nh. Lc i ߶ng hn vn c nh no bn qu chui xanh, v bc ca mt c hng xn mt rm con mui trng. By gi hn ung ru vi chui xanh chm mui trng v thy rng cng ngon. Hn ung ru vi ci g cng ngon.
Ung xong hn chi ming, ri ngt ng ngt ngng n nh b Kin. Gp ai hn cng bo: hn n nh b Kin i n y! Mi trng thy hn vo n sn, b Kin bit hn n sinh s ri. Ci mt th ngu ln, hai chn th i lo o, ci mi bm li m run bn bt. Cng may, hn khng cm v chai, b Kin cng dng dc hi:
-- Anh Ch i u y ?
Hn cho to:
-- Ly c . Bm c... Con n ca c ku c mt vic ! Ging hn l nh v ting gn nh mo m. Nhng b iu th li nh hin lnh; hn va gi u gi tai, va li nhi:
-- Bm c t ngy c bt i t, con li sinh ra thch i t, bm c th, con c ni gian th tri tru t dit, bm qu i t s߾ng qu! i t cn cm m n, by gi v lng v n߾c, mt th߾c cm di khng c, ch lm g nn n. Bm c, con li n ku c, c li cho con i t...
C b qut, bt u bao gi cng qut th dy thn kinh ca ng߶i.
-- Anh ny li say kh߾t ri.
Hn xng li gn, o ngc mt gi tay ln na chng:
-- Bm khng , bm tht l khng say. Con n xin c cho con i t m nu khng c th... th... tha c...
Hn mc mi ti, tm mt ci g, hn gi ra: l mt con dao nh, nhng rt sc. Hn nghin rng ni tip:
-- Vng, bm c khng c th con phi m cht dm ba thng, ri c bt con gii huyn.
Ri hn ci xung, tn mn gt cnh ci bn lim. C b c߶i khanh khch -- c vn t ph hn i ci c߶i To Tho y -- c ng ln v vai hn m bo rng:
-- Anh ba lm. Nhng ny, anh Ch , anh mun m ng߶i cng khng kh g. еi To n cn n ti nm m߽i ng y, anh chu kh n i cho ti, i c t nhin c v߶n.
еi To l mt tay vai v trong lng. Vy cnh ng ta mnh, vn knh nhau vi cnh nh c b m c b th߶ng phi chu bi hn l cu binh, l߽ng hu tr nhiu, quen thuc nhiu, li n ni gii. Hn vay c b nm m߽i ng t lu, by gi t nhin tr mt v tut, ly c rng s tin y tnh vo mn tin ch l C߶ng ra lm l tr߷ng cha t hn. C b tc nh chc hng, nhng cha bit lm th no, bi v thng binh Chc, y t chn tay ca c, kh d ߽ng u vi hn c, cht nm ngoi ri. By gi c mi li gp c Ch Pho, c th thay cho binh Chc. C th ni khch xem sao. Nu n tr c i To th tt lm. Nu n b i To tr th c cng chng thit g, ng no cng c li cho c c.
Ch Pho nhn ngay ! Hn tc khc n nh i To, v ct ting chi ngay t u ng. Gi gp phi hm khc, th c n mng ri: i To cng c th m chm c, cha bao gi chu hng tr߾c cuc giao tranh. Nhng phc i cho hn, hay l cho Ch Pho, hm y hn m lit gi߶ng, khng sao nhc mnh dy c, c l hn cng khng bit Ch Pho chi hn. V hn, thy Ch Pho th ra mi ru, v bit r u ui mn n, ly nm m߽i ng giu chng a cho ng߶i nh i theo Ch Pho. n b vn chung ho bnh; h mun yn chuyn th thi, gai ngnh lm g cho sinh s. V li, b i cng ngh rng chng mnh ang m... chng mnh c n ng߶i ta hn hoi... V nm chc ng bc i vi nh mnh l my, li thi li ch tn n ba ln nm chc ng!
V th, Ch Pho mi c vnh vnh ra v: hn thy hn oai thm bc na. Hn t c: "anh hng lng ny cc c thng no bng ta !" C b thy mnh thng bn ch m khng cn n hi ng lm bin bn xem chng thch ch. C a lun cho anh y t chn tay mi lun nm ng.
-- C nm chc ng ny phn anh, nhng nu anh ly c th ch ba hm l tan ht. Vy anh cm ly ch ny ung ru cn ti bn cho anh mnh v߶n; khng c v߶n t th lm n g ?
Ch Pho "vng d" ra v. My hm sau, c b bo l C߶ng cho hn nm so v߶n bi sng cm thu ca mt ng߶i lng hm n. Ch Pho bng thnh ra c nh. Hi y hn mi u hm by hay hm tm tui...
By gi th hn thnh ng߶i khng tui ri. Ba m߽i tm hay ba m߽i chn? Bn m߽i hay l ngoi bn m߽i ? Ci mt hn khng tr cng khng gi: n khng cn phi l mt ng߶i: n l mt ca mt con vt l, nhn mt nhng con vt c bao gi bit tui ? Ci mt hn vng vng m li mun xm mu gio; n vn dc vn ngang, khng th t, bit bao nhiu l vt so. Vt nhng mnh chai ca bao nhiu ln n v ku lng, bao nhiu ln, hn nh lm sao ni ? Bao nhiu vic c hip, ph phch, m chm, mu hi ng߶i ta giao cho hn lm! Nhng vic y chnh l cuc i ca hn; cuc i m hn cng ch bit di bao nhiu nm ri. Bi v ngay n ci th c bin tui hn cng khng c, trong s lng ng߶i ta vn khai hn vo hng dn lu tn, lu nm khng v lng. Hn nh mang mng rng c ln hn hai m߽i tui, ri hn i t, ri hnh nh hn hm nhm khng bit c ng khng? Bi t y th i vi hn khng cn ngy thng na. Bi v t y hn bao gi cng say. Nhng cn say ca hn trn cn ny qua cn khc, thnh mt cn di, mnh mng, hn n trong lc say, thc dy vn cn say, p u rch mt chi bi, da nt trong lc say, ung ru trong lc say, ri say na, say v tn. Cha bao gi hn tnh v c l hn cha bao gi tnh to, nh rng c hn i. C l hn cng khng bit rng hn l con qu d ca lng V i, tc qui cho bao nhiu dn lng. Hn bit u hn ph bao nhiu c nghip, p nt bao nhiu cnh yn vui, p bao nhiu hnh phc, lm chy mu v n߾c mt ca bao nhiu ng߶i l߽ng thin. Hn bit u v hn lm tt c nhng vic y trong khi ng߶i hn say; hn say th hn lm bt c ci g ng߶i ta sai hn lm. Tt c dn lng u s hn v trnh mt hn mi ln hn qua.
V th cho nn hn chi hay l chng v ci g hn cng chi, c ru xong l hn chi. Hn chi nh nhng ng߶i say ru ht. Gi hn bit ht th c l hn khng cn chi. Kh cho hn v cho ng߶i hn li khng bit ht. Th hn chi, cng nh chiu nay hn chi...
Hn chi tri v i. Hn chi c lng V i. Hn chi tt c nhng a no khng chi nhau vi hn. Nhng cng mc, ai m hoi hi, tc mnh hn chi a no ra chnh hn, li cng khng ai cn! V hn ly th lm c lm; bi v ng߶i ta khng th chi nhau mt mnh; chi nhau mt mnh th cn vn v g! Th l chc chn d c mt c tc ti, mt c rt chnh ng hn c th hng h i bo th. Phi, hn phi bo th, bo th vo bt c ai. Hn phi vo nh no mi c, bt c nh no. Hn s r vo bt c ng no hn gp p ph t nh hay ln ra ku lng n߾c. Phi y, hn s r vo bt c ng no hn gp... , u kia ri mau mau...
Nhng m mt trng ln, mt trng rm vnh vnh. V nh trng chy trn ߶ng trng tinh. , ci g y, en v mo m trn ߶ng trng nh nhi ? N xch xc v bn tri, thu gn vo ri li di loang ra, x rch vi ch. N c qun qut d߾i chn Ch Pho. Ch Pho ng li v nhn n v hn bng nghing ng c߶i. Hn c߶i ngt ngho, c߶i r ri. Gi hn c chi li cn d nghe! Ci vt xch xc trn ߶ng l bng hn. Th l hn c߶i, v hn qun bo th: hn i qua ng u tin ri. By gi th n ng nh t Lng, mt anh thy cng c mt b ru l ph. Ch pho bng ny ra mt : tt vo y v p ci bn chu ca lo t na ma ny ra. Bi v lo t ny va lm thy cng li va lm ngh hon ln. Ci n ca lo lng phng, nghe cn chi tai hn l ln ku. Nhng lc vo th lo t li ang ung ru; lo ung ru ngay sn, va ung va vut ru, va rung rung ci u. Ch Pho ng li nhn, thy lo cng hay hay. Ri t nhin hn kht, tri i sao m kht! Kht n nh chy hng... Khng do d, hn li bn lo t, nhc ly chai ru nga c dc vo mm tu. Lo t dui ci c g vt lng ra, tr mt ln, nhng khng ni g. Li lo ru li ri, cn ni lm sao c? Lo ung ht hai phn chai. Cn mt phn th Ch Pho tu nt. Hn tu c mt hi, ri kh mt ci, chp ci ming nh cn thm. Ri hn nm ly my ci ru l ph ca lo t, nng soi ln trng m c߶i. Lo t cng c߶i. Hai thng say ru ng vo nhau m c߶i, nh mt i tri k cung. Ri t Lng vo nh xch hai chai ru na; lo cn ng hai chai na, lo mi Ch Pho ung na, ung tht say, khng cn g. C vic ung, ng c lo ngi g y! V lo cht n by tm nm nay ri, con gi lo cha hoang b lo i, lo ch c mt mnh, khng cn v con no m nheo c, lo mun ung n bao gi th ung. C ung! C ung, c ung i ng bn lc ߶ng cung trng xung ! Ung tht tn, ung n i ra ru th mi thch. Nhn ung lm g ? C giu c sang, c lm nn ng c b ln na, cht cng khng ai gi l "c ln m" ! Lo sng c n hn nm m߽i ri m cha thy mt c ln m no sng st! Ch c ci m, ci m t. Ai cht cng thnh ci m, say sa cht cng thnh ci m, lo g ? C say !
Cha bao gi Ch Pho c tha th n th! Hn ly lm l sao mi n hm nay mi ngi ung ru vi thng cha t ny. Chng ung vi nhau rt l nhiu. V rt l nhiu. Ng߶i ta t߷ng nh c lng V i phi nhn ung ru cho chng ung.
Ъn lc ht c hai chai th t Lng b ra sn. Lo b nh cua v hi Ch Pho rng: ng߶i ta ng ln bng ci g ? Ch Pho vn nga lo ra, vut ci ru l ph ca lo my ci, ri mc lo th, hn lo o ra v. Hn va i va phanh ngc ra m gi. Hn gi ngc ri gi c, gi mang tai v gi ln c u. C lc hn phi ng li gia ߶ng m gi, ghch chn ln m gi, hn bt rt qu, nga ngy qu, v cht ngh n ci b sng gn nh. Bi v ci v߶n ca hn gn mt con sng con, n߾c lng v trong, khp bi trng ton du, gi a y nhng thn mm ot o, cun theo nhau thnh ln. Duy c v߶n nh hn trng ton chui, mt gc v߶n c tp lu con. Nhng m trng nh m nay, ci v߶n phng ngn ngang nhng bng chui en en nh nhng ci o nhum vt tung trn bi. V nhng tu chui nm nga, n cong cong ln hng ly trng xanh ri ri nh l ߾t n߾c, thnh thong b gi lay li giy ln nh ch nh l hng tnh.
Ch Pho va t m nhn nhng tu chui va i xung v߶n. Nhng hn khng vo ci tp lu p xp m ra thng b sng. Hn nh s nhy xung tm cho khi nga ri ln ngay ra v߶n m ng. Ti g chui vo lu, bc n khng cn m th c. Mt thng nh hn, p u khng cht, hung h l gi s߽ng... Ъn b sng hn dng li, v hnh nh c ng߶i. C ng߶i tht, v hn ngy ra nhn.
Hn nhn gia hai l n߾c v ta lng vo gc chui, mt ng߶i n b ngi tnh hnh. Chnh l ng߶i n b, hn bit vy l nh mi tc di bung xa xung vai trn v ngc... Hai tay trn ca m bung xui, ci mm m h hc ln trng m ng hay l cht. i chn th dui thng ra tr߾c mt, ci vy en xc xch... Bn kia, c l v m giy ci ym xo x trt ra ci s߶n ny ny. Tt c nhng ci y phi ra trng, r߶i ri nhng trng lm trng nhng ci c l ban ngy khng trng; trng lm p ln. Ch Pho t nhin thy y ming bao nhiu l n߾c di, m c th li kh, hn nut ng c, hn thy ci g rn ro ran khp ng߶i. Bng nhin hn run run. ti sao li nh th c? ng nh chnh ng߶i n b khn nn kia phi run mi phi, ci ng߶i n b di dt nm nh ch m ng ngay gn nh hn ny.
Nhng ng߶i n b y l th N, mt ng߶i ngn ng nh nhng ng߶i n trong c tch v xu ma ch qu hn. Ci mt ca th thc l mt s ma mai ca ha cng: n ngn n ni ng߶i ta c th t߷ng b ngang ln hn b di, th m hai m n li hp vo mi tht l tai hi, nu m n phinh phnh th mt th li cn c hao hao nh mt ln, l th mt vn nhiu hn ng߶i ta t߷ng, trn c ng߶i. Ci mi th va ngn, va to, va , va sn si nh v cam snh, bnh bnh mun chen ln nhau vi nhng ci mi cng c to cho khng thua ci mi: c l v c qu cho nn chng nt n nh rn ra. th th li n tru thuc, hai mi dy c bi cho dy thm mt ln, cng may qut tru snh li, che c ci mu tht tru xm ngoch. th nhng ci rng rt to li cha ra: hn chng ngh s cn i cha c mt vi phn cho s xu. th th li d hi, l mt n hu c bit ca Thng ch cng: nu sng sut th ng߶i n b y s kh s ngay t khi mua ci g߽ng th nht. V th li ngho nu tri li, t nht c mt n ng kh s. V th li l dng ging ca mt nh c m hi: ci ny khin khng mt chng trai no phi phn vn. Ng߶i ta trnh th nh trnh con vt no rt tm. Ngoi ba m߽i tui, th vn cha c chng. ci lng V i ny ng߶i ta kt bn t khi ln tm, v c khi c con t lc m߶i lm; khng ai i n nm hai m߽i a con th nht. C nhn tnh hnh y th ta ni quch: th N khng c chng. M th cng khng cn ai thn thch, tr mt ng߶i c c th gi c l gi, v khng chng nh th. S tri nh th, khng ai phi tr tri trn i ny. Ng߶i c lm thu cho ng߶i n b bun chui v tru khng xp tu i Hi Phng, c khi i tn Hn Gai, Cm Ph. Cn th sng bng nhng ngh lt vt lng. Hai c chu trong mt ci nh tre cch v߶n ca Ch Pho bi mt con ; hn ngoi bi, hai ng߶i trong xm. C l chnh v th m th N khng s ci thng m c lng s hn. Gn gi lu cng sinh quen, m quen th t khi cn s. Nhng ng߶i trng coi v߶n bch th th߶ng bo rng h bo hin y nh mo. V li c l no th s hn u ? Ng߶i ta khng ai s k khc phm n ci xu, ci ngho, ci ngn ng ca mnh, m th li ch c ba ci y... Mt phn na cng bi Ch Pho t khi nh, m hn nh li hin lnh, ai c th c trong khi ng ? Hn ch v nh ng.
Ngy no th N cng phi qua v߶n nh hn hai ba ln, l v qua v߶n nh hn c mt li i nh ra sng; tr߾c kia, c xm vn dng ci ng y ra sng tm, git hay kn n߾c. Nhng t khi hn n ng߶i ta thi dn, tm mt li khc i xa hn. Tr th N, th bo th l ng߶i d hi, th khng thch lm nh k khc. Qu tin ng߶i, qu tin mnh liu lnh, b߾ng bnh hay c l ch khng chu ri thi quen. Nhng hy bit th c i ng y v vn chng lm sao c. Th ri quen i. C ln trong lc Ch Pho ng, th li vo c nh hn ri nh la na, c ln th xin ca hn mt t ru v bp chn; hn mi ng cu nhu bo th rng: x nh y, mun rt bao nhiu th rt, yn cho hn ng. V lm lc th ngc nhin: sao ng߶i ta gh hn th ?
Chiu hm y th N cng ra sng kn n߾c nh mi chiu. Nhng chiu hm y, trng li sng hn mi chiu, trng ta trn sng v sng gn bit bao nhiu gn vng. Nhng vng y rung rinh mi trng th p, nhng trng lu mi mt. Gi li mt nh qut hu, th N thy mun ngp m m mt th nng dn, toan dp li. Th vn c mt ci tt khng sao cha c, c lc t nhin mun ng, bt c u hay ang lm g. B c th bo th l mt ng߶i v tm. Ngp mt ci, th ngh bng: hy khoan kn n߾c, hy l xung ngi ngh y. Bi v th lut qut p t t tra ti gi. M my khi c mt ni mt th, mt rn da rn tht, sung s߾ng qu! Mt y nh qut hu. Th ci o ra ngi ta vo gc chui, dng ngi khng kn o, nhng khng bao gi th bit th no l l li. Con ng߶i v tm, khng hay ngh xa xi m. V li y chng c ai. Ch Pho v u, m hn c v th cng say kh߾t ng t na ߶ng v ti nh tc khc chi u vo ng nt. Hn ra lm g y, cho c ra na th sao ? Th khng th s hn c th phm n th bi l rt gin d l th cha thy ai phm n th bao gi. Tht ra th th cng chng ngh ngi nhiu n th. Trong c th c mt bng en lan ri. Th khng ngi th khng chu c.
Ngi mt lc th thy rng: nu c ngi mi th ng mt. Nhng th ng n hai phn ri. V th ngh: th ng, ng th lm sao! V nh th cng ch ng, ng ngay y cng vy. B c i theo hng t ra cng dm hm mi v. Th c ngi y cho mt. V th ng. Th ng ngon lnh v say sa.
Ch Pho vn say say nhn v run run. Bng nhin hn rn rn li gn th N: ln u tin hn rn rn, t khi v lng. Thot tin, hn hy xch ci l xa xa, ri hn lng lng ngi xung bn s߶n th....
V th N git mnh. Th N mi kp git mnh th thng n ng bm vu ly th.... Th vng vy y ra, th m mt, th tnh hn, th nhn ra Ch Pho. Th va th, va vt nhau vi hn va hn hn: " hay... Bung ra... Ti ku... Ti ku lng... Bung ra. Ti ku lng ln by gi!" Thng n ng li ph c߶i. Sao th li ku lng nh ? Hn vn t߷ng ch c hn mi ku lng thi, ng߶i ta li ku tranh ca hn, bng nhin hn la ln, ku lng. Hn ku nh mt k b m va ku va dn ng߶i n b xung. Th N tr hai mt ngy ra nhn. Th N kinh ngc: sao hn li ku lng nh ? M hn vn cha chu thi ku lng. Cng may ng߶i quanh y khng c ai l g ting hn, m khi hn ku lng th khng ai cn ng dng, h lu bu chi ri li ng, hn ku lng cng nh ng߶i khc bun, ht ngao. p li hn ch c l ch cn xao ln trong xm.
Th N bng nhin bt c߶i. Th N va ra va p tay ln lng hn. Nhng ci l ci p yu, bi v p xong, ci tay y li gii lng hn xung.... V chng c߶i vi nhau...
By gi th chng ng bn nhau... a b b no th ng. Ng߶i ta ng say sau khi lm vic yu. Chng ng nh cha bao gi c ng... Trng vn thc vn trong tro... Trng rc bi trn sng, v sng gi bit bao nhiu vng. Nhng gn n sng, bng nhin Ch Pho chng mt tay xung t, ngi ln mt na. Hn thy nn nao, chn tay bn rn, nh n ba ngy nhn i. Th m bng li phinh phnh y, hnh nh bng hi au. Cn hnh nh g na, thi ng au bng ri. au tht, au mi lc mt d! N c cun cun ln. m tri lnh lnh. H c gi th kinh kinh. Mi ln gi, hn r߽n r߾n ng߶i. Hn mun ng ln. Sao u nng qu m chn th by ry. Mt hn hoa ln. Bng qun li, au g ng߶I. Hn o. Hn o ba bn ci. O mi. Gi ma ra c th d chu. Hn cho mt ngn tay vo mc hng. Hn o ra mt ci to hn, rut hnh nh ln ln. Nhng cng ch nh ra ton n߾c di. Hn ngh mt t ri li cho tay vo mm. Ln ny th ma c. Tri i! Ma thc, ma tho, ma ng c, ma n c rut. n ni ng߶i n b phi dy. Th ngi nhm dy v ng ngc nhn. Ci c nng n y phi lu mi nh ra v lu mi hiu.
By gi th Ch Pho ma xong. Hn mt qu, li vt ng߶i ra t. Hn hai mt ra kh rn; hn ch cn sc rn khe kh. T ng ma bay li mt mi g thong nh mi ru, hn bng nhin rng mnh.
Th N li t mt tay ln ngc hn (th suy ngh n by gi mi xong). Th hi hn:
-- Va th h ?
Mt hn o ln nhn th, nhn mt long ri li ra ngay.
-- i vo nh nh ?
Hn lm nh gt u. Nhng ci u khng ng y, ch c ci m mt l nhch thi.
-- Th ng ln.
Nhng hn ng ln sao c. Th qung tay vo nch hn, cho hn gng ngi. Ri th ko hn ng ln. Hn u vo c th, hai ng߶i lo o ri i v lu.
Khng c gi߶ng, ch c mt ci chng tre. Th hn nm ln v i nht nhnh tt c nhng manh chiu rch p ln cho hn. Hn ht rn. Hnh nh hn ng. Th cng lim dim chc ng. Nhng trong nh nhiu mui qu. Mui nhc cho th ci o qun ngoi v߶n. Th ra v߶n. i l nhc cho th vic i kn n߾c, th mi mt mc o, kn n߾c, ri xch i l n߾c i v nh.
Trng cha ln, khng chng tri cn khuya. Th ln gi߶ng nh ng. Nhng li nh vic l lng ti qua. Th c߶i. Th thy khng bun ng, v th c ln ra ln vo.
Khi Ch Pho m mt th tri sng lu. Mt tri cao, v nng bn ngoi chc l rc r. C nghe chim ru rt bn ngoi bit. Nhng trong ci lu m thp vn ch hi t m. y ng߶i ta thy chiu lc x tra v gp m th bn ngoi vn sng. Cha bao gi Ch Pho nhn thy th bi cha bao gi ht say.
Nhng by gi th hn tnh. Hn bng khung nh tnh dy, hn thy ming hn ng, lng m h bun. Ng߶i th bn rn, chn tay khng bun nhc, hay l i ru, hn hi rng mnh. Rut gan li nn nao ln mt t. Hn s ru cng nh ng߶i m th߶ng s cm. Ting chim ht ngoi kia vui v qu! C ting ni ca nhng ng߶i i ch. Anh thuyn chi g mi cho ui c. Nhng ting quen thuc y hm no ch c. Nhng hm nay hn mi nghe thy... Chao i l bun!
-- Vi hm nay bn my ?
-- Km ba xu d !
-- Th th cn n thua g!
-- C ko co mi c mt tm nm xu
-- Tht th y. Nhng chng l rng li chi.
Ch Pho on chc rng mt ng߶i n b hi mt ng߶i n b khc i bn vi Nam иnh v. Hn nao nao bun, l v mu chuyn y nhc cho hn mt ci g rt xa xi. Hnh nh c mt thi hn ao ߾c c mt gia nh nho nh. Chng cuc m߾n cy thu, v dt vi, chng b li mt con ln nui lm vn ling. Kh gi th mua dm ba so rung lm.
Tnh dy hn thy gi m cn c c. Bun thay cho i! C l no nh th c? Hn gi ri hay sao ? Ngoi bn m߽i tui u... Du sao, khng phi tui m ng߶i ta mi bt u sa son. Hn ti ci dc bn kia ca i. nhng ng߶i nh hn, chu ng bit bao nhiu l cht c, y a cc nhc m cha bao gi m, mt trn m c th gi l du hiu bo rng c th h hng nhiu; n l mt cn ma gi cui thu cho bit tri gi rt, nay ma ng n. Ch Pho hnh nh trng tr߾c thy tui gi ca hn, i rt m au, v c c, ci ny cn ng s hn i rt v m au.
Cng may th N vo. Nu th khng vo, c hn vn v suy ngh mi, th n khc c mt. Th vo cp mt ci r, trong c mt ni g y vung. l mt ni cho hnh cn nng nguyn. L v lc cn m, th trn trc mt lt, th bng nhin ngh rng: ci thng liu lnh y k ra th ng th߽ng, cn g ng th߽ng bng au m m nm cng queo mt mnh. Gi th m qua khng c th th hn cht. Th kiu ngo v cu sng mt ng߶i. Th thy nh yu hn: l mt ci lng yu ca mt ng߶i lm n. Nhng cng c c lng yu ca mt ng߶i chu n. Mt ng߶i nh th N cng khng qun c. Cho nn th ngh: mnh b hn lc ny th cng bc. Du sao cng n nm vi nhau ! n nm vi nhau nh "v chng". Ting "v chng", thy ng߶ng ngng m thinh thch. vn l iu mong mun m thm ca con ng߶i khn nn y chng ! Hay s khoi lc ca xc tht lm ni dy nhng tnh tnh m th cha bao gi bit ?
Ch bit rng th mun gp Ch Pho, gp hn m nhc li chuyn m qua th chc bun c߶i lm. Gm ! Sao li c th ng߶i u m l qu th ! Ng߶i ta ngi y m dm xn ln ngay vo, n ch ngang ngc m ng߶i ta ku b, n li lm to hn. M k th cng ng ng. Ci thng tri nh khng cht y, n cn s ai m hng ku. Nhng m ng kip. Th trn y tht l phi bit. C gi hm nay nhc . Phi cho hn n t g mi c. ang m th th ch n cho hnh. Ra c m hi th l nh nhm ng߶i ngay m... Th l va sng th chy i tm go. Hnh th nh th may li cn. Th nu b vo ci r, mang ra cho Ch Pho.
Thng ny rt ngc nhin. Ht ngc nhin th hn thy mt mnh ߽n ߾t. Bi v ln ny l ln th nht hn c mt ng߶i n b cho. Xa nay, no hn c thy ai t nhin cho ci g. Hn vn phi do nt hay l git c߾p. Hn phi lm g cho ng߶i ta s. Hn nhn bt cho bc khi m bng khung. Th N th ch nhn trm hn, ri li toe tot c߶i. Trng th th m c duyn. Tnh yu lm cho c duyn. Hn thy va vui va bun. V mt ci g na, ging nh n nn. Cng c th nh th lm. Ng߶i ta hay hi hn v ti c khi khng sc m c na. Th N gic hn n nng. Hn cm ly bt cho a ln mm. Tri i cho mi thm lm sao! Ch khi xng vo mi cng lm ng߶i nh nhm. Hn hp mt hp v nhn ra rng: nhng ng߶i sut i khng n cho hnh khng bit rng cho n rt ngon. Nhng ti sao li mi n by gi hn mi nm v mi cho.
Hn t hi ri li t tr li: v c ai nu cho cho n u ? M cn ai nu cho m n na! жi hn cha bao gi c sn sc bi mt tay "n b". Hn nh n "b ta", ci con qu ci hay bt hn bp chn m li bp ln trn, trn na, n ch ngh n sao cho tha n ch c yu hn u. Hi y hn hai m߽i. Hai m߽i tui, ng߶i ta khng l , nhng cng khng ton l xc tht. Ng߶i ta khng thch ci g ng߶i ta khinh. V li b mt con n b gi n nh m bp chn! Hn thy nhc hn l thch, hung hi li s. Qu tht, t khi bit rng con v ch sai hn lm mt vic khng chnh ng, hn va lm va run. Khng lm th khng c: mi vic trong nh, quyn n b. Ch hn, hn c lng no u. Ъn ni ng߶i n b pht cu. B thy xa xi khng c, phi lm n ni. B bo hn rng: "My thc th qu! Con trai g hai m߽i tui m nh ng gi". Hn vn gi v khng hiu. B lng l bo: "Ch nh tao gi my vo ch bp chn th ny thi ?..." v thy hn ging ging b mng xi xi vo mt. Hn ch thy nhc, ch yu ߽ng g. Khng, hn cha c mt ng߶i n b no yu c. V th m bt cho hnh ca th N lm hn suy ngh nhiu. Hn c th tm bn c, sao li ch gy k th ?
Bt cho hp xong ri, th N ly bt cho v mc thm bt n Hn thy mnh m bao nhiu m hi. M hi chy ra trn u, trn mt, nhng git to nh git n߾c. Hn a tay o qut ngang mt ci, qut mi, c߶i ri li n. Hn cng n, m hi li cng nhiu. Th N nhn hn, lc u th߽ng hi. Hn thy lng thnh tr con. Hn mun lm nng vi th nh vi m. i sao m hn hin, ai dm bo l thng Ch Pho vn p u, rch mt m m chm ng߶i ? l ci bn tnh ca hn, ngy th߶ng b lp i. Hay trn m thay i hn v sinh l, cng thay i c tm l na. Nhng ng߶i yu ui vn hay hin lnh. Mun c, phi l k mnh. Hn u cn mnh na. V c lc hn ngm mnh m lo. Xa nay hn ch sng bng git c߾p v da nt. Nu khng cn sc m git c߾p, da nt na th sao ? nh, hn ch mnh v liu. Nhng hn m h thy rng s c mt lc m ng߶i ta khng th liu c na. By gi mi nguy! Tri i! Hn thm l߽ng thin, hn mun lm ha vi mi ng߶i bit bao! Th N s m ߶ng cho hn. Th c th sng yn n vi hn th sao ng߶i khc li khng th c. H s li nhn hn vo ci x hi bng phng, thn thin ca nhng ng߶i l߽ng thin... Hn bn khon nhn th N, nh thm d. Th vn im lng, c߶i tin cn, hn thy t nhin nh ng߶i. Hn bo th:
-- Gi c th ny mi th thch nh ?
Th khng p, nhng ci mi ca th nh cng bnh ra. Hn thy th cng khng c g l xu. Bng mt ci ging ni v mt v mt rt phong tnh theo hn, hn bo th:
-- Hay l mnh sang y vi t mt nh cho vui.
Th l߶m hn. Mt ng߶i tht xu khi yu cng l߶m. Hn thch ch khanh khch c߶i. Lc tnh to, hn c߶i nghe tht hin. Th N ly lm bng lng lm. By gi th my bt cho chng ngm. Hn thy lng rt vui. Hn bo th N mt ci lm th giy ny ng߶i ln. V hn c߶i, hn li bo:
-- Тng y cn nh g hm qua khng ?
Th pht kh hn mt ci, lm ci v khng a a. Sao m e l th. Xu m e l th cng ng yu. Hn c߶i ngt, v mun lm th thn thng hn na, hn vo th mt ci tht au vo i. Ln ny th khng nhng th ny ng߶i. Th ku ln choe cho. Th nm c hn m gii xung. Chng t tnh vi nhau, khng cn n nhng ci hn. Ai li hn, khi c nhng ci mi nc n nh b rung vo k i hn v ci mt rch ngang dc nh mt tht. V li, c nhng cch u ym bnh dn hn, chng cu vo hoc pht nhau... thit thc bit my...
Chng s lm thnh mt cp rt xng i. Chng cng nhn thy th, v nht nh ly nhau. Nh th nm ngy chn, th nh hn c ngy ln m, tr nhng lc i kim tin. Hn khng cn kinh ru nhng c ung cho tht t. Ь cho khi tn tin, nhng nht l tnh to m yu nhau. n b khng c men nh ru, nhng cng lm ng߶i say. V hn say th lm. Nhng th li l ng߶i d hi. Ъn hm th su, th th bng nh rng th c mt ng߶i c i. Ng߶i c y ni ngy nay s v. Th ngh bng: hy ng yu, hi c th .
Thy th hi, b gi kia bt c߶i. B t߷ng chu b ni a. Nhng cht nh ra rng chu b vn d hi. B bng tr nn hong ht. B nhc cho ng cha nh b. Cng c l b ti thn b. B ngh n ci i di dng dc ca b, khng c chng. B thy chua xt lm. B ut c, ut c vi ai khng bit. Nhng ri ci ut c ngay ln chu b ! Ng߶i n b c hnh thy chu b sao m th ! Tht n mt. Ngoi ba m߽i tui m cha trt i. Ngoi ba m߽i tui... ai li cn i ly chng. Ai i li cn i ly chng ! ! m c ly th ly ai ch ?... n ng cht ht c ri hay sao, m li m u i ly mt thng khng cha. Ai li i ly thng ch c m t ngh l rch mt ra n v. Tri i ! Nhc nh i l nhc nh ! Hi ng cha nh b ! B go ln nh con m di. B xa xi vo mt ci con chu gi ba m߽i tui m cha trt i. B bo pht n:
-- nhn c n bng ny tui th nhn hn, ai li i ly thng Ch Pho !
Th nghe thy th m ln rut. Nhng th bit ci b lm sao. Con ng߶i y c quyn ni th, bi con ng߶i y nm m߽i tui ri cn ai ly chng. Th bit ci lm sao. M khng ci c th gin d ni ln ng ng. Th tc lm ! Th tc lm ! Th cn ci tc y ln mt ng߶i. Th lon ton chy sang nh nhn ngi. Th thy hn ߽ng ung ru, v va ung va lm bm chi th v nh lu. Hn khng quen i; bi phi i, hn li li ru v ung cho bun. Ung vo th phi chi, quen mm ri ! Nhng chi th ? , th in ln mt ! Th gim chn xung t, ri li nhy cng ln nh thng ng. Hn th v qu, lc l ci u c߶i. Li cn c߶i ! N nho th, tri i ! Th in ln mt. Tri i l tri ! Th chng hai tay vo hng, vnh vnh ci mt, v n ci mi v i ln, trt vo mt hn tt c li b c. Hn ngh ngi mt t ri hnh nh hiu. Hn bng nhin ngn ng߶i. Thong mt ci, hn li nh ht ht thy ni cho hnh. Hn c ngi ngn mt, khng ni g. Th trt xong gin ri. Ci mi ca th d xung ri li bnh ra. Th h h lm. Th ngoay ngoy ci mng t ra v. Hn sng st, ng ln gi li. Ai m thm li ! Cn mun li thi g ? Hn ui theo th nm ly tay. Th gt ra, li gii thm cho mt ci. Hn ln kho xung sn. ln ra th hn phi ku: bao gi ch th. Hn nht mt hn gch v, toan p u. Nhng hnh nh hn cha tht say. V hn ngh p u y ch thit: p u y m nm n v ai ? Hn t phi n ci nh con N kia. Ъn m cht c nh n, m cht ci con khm gi nh n. Nu khng m c, lc y hy p u ku lng. Mun p u, phi ung tht say. Khng c ru, ly g lm cho mu n chy ? Phi ung thm chai na. V hn ung. Nhng tc qu, cng ung cng tnh ra. Tnh ra, chao i bun! Hi ru khng sc sa. Hn c thoang thong thy hi cho hnh. Hn m mt khc rng rc. Ri li ung. Hn ra i vi mt con dao tht lng. Hn lm nhm: "Tao phi m cht n!" Nhng hn li c thng ߶ng m i. Ci g lm hn qun r vo nh th N ? Nhng thng in v nhng thng say ru khng bao gi lm nhng ci m lc i chng nh lm.
Tri nng lm, nn ߶ng vng. Hn c i, c chi v da git "n", v c i. By gi n ng nh c B. Hn xng xng i vo. C nh i lm ng vng, ch c mnh c B ang nm ngh tra ? Nghe hn, c thy bc mnh qu ! Chnh tht th c ang bc mnh. Bi c thy u hi nhc. C ang mun c mt bn tay man mt xoa ci u. Cng c l, c ch mun b T ng i lu qu th, khng bit rng i u ? Sao b y cn tr qu! Gn bn m߽i ri m trng cn phy phy. Cn phy phy qu i na! C nm nay ngoi su m߽i. Gi yu qu, ngh m chua xt. Gi th th b y ch cng gi cho xong. B y li c tr, c phy phy, c p nh mi ngoi hai m߽i tui, m sao a tnh. Nhn th thch nhng m tng tc l. Khc g nhai ming tht b lt xt khi rng gn ht rng. Mt b, ming b c duyn, nhng trng lm. Hi mt t l c߶i toe tot, tt c mt li, ci m th hy hy. M thy ght nhng thng trai tr, gi lm con b khng ng, m thy u cng a. Chng a nht nh n߾c c, ch c ci th tc, m gp ai u cng c߶i! Chng ngh n a v c, ng߶i u m v tm ! Tc l ! C ch mun cho tt c nhng thng trai tr i t... Nhng lc nh th, th mt ng߶i du khn ngoan cng khng bnh tnh c. Nht l khi trng thy mt thng ch n vi tin ung ru nh Ch Pho. Tuy vy, c cng mc sn nm ho. Th mc sn tng n i cho chng. Nhng mc ri, c cng phi qut mt cu cho nh ng߶i:
-- Ch Pho y h ? L b va ch ti khng phi l ci kho.
Ri nm bt nm ho xung t, c bo hn:
-- Cm ly m ct i cho rnh. Ri lm m n ch c bo ng߶i ta mi ?
Hn trn mt ch tay vo mt c:
-- Tao khng n y xin nm ho !
Thy hn toan lm d c nh du ging:
-- Thi cm ly vy, ti khng cn hn.
Hn vnh ci mt ln, rt kiu ngo:
-- Tao bo khng i tin.
-- Gii! Hm nay mi thy anh khng i tin. Th anh cn g ?
Hn dng dc:
-- Tao mun lm ng߶i l߽ng thin !
B Kin c߶i ha h:
-- t߷ng g! Ti ch cn anh l߽ng thin cho thin h nh.
Hn lc u:
-- Khng c! Ai cho tao l߽ng thin? Lm th no cho mt c nhng vt mnh chai trn mt ny ? Tao khng th l ng߶i l߽ng thin na. Bit khng! Ch c mt cch... bit khng ! Ch c mt cch l... ci ny bit khng !
Hn rt dao ra, xng vo. B Kin ngi nhm dy, Ch Pho vng dao ti ri. B Kin ch kp ku mt ting. Ch Pho va chm ti bi va ku lng tht to. Hn ku lng, khng bao gi ng߶i ta vi n. Bi th khi ng߶i ta n th hn cng ang giy nh ch gia bao nhiu l mu t߽i. Mt hn trn ngc. Mm hn ngp ngp, mun ni nhng khng ra ting. c hn, thnh thong mu vn cn ra.
C lng V i nhao ln. H bn tn rt nhiu v v n khng ng y. C nhiu k mng thm, khng thiu k mng ra mt! C ng߶i ni xa xi: "Tri c mt y, anh em !" Ng߶i khc th ni toc: "Thng no ch hai thng y cht th khng ai tic! R tht bn chng n git nhau, no c cn phi n tay ng߶i khc u". Mng nht l bn k ho trong lng. H tun n hi thm, nhng chnh l nhn l C߶ng bng nhng con mt tha mn v khiu khch. еi To, khng cn kn o, ni toang toang ngay ngoi ch, tr߾c mt bao ng߶i: "Thng b cht, thng con lp ny khng khi ng߶i ta cho n bn". Ai ch hiu "ng߶i ta" l chnh ng. Bn n em th bn nh: "Thng mt gi y cht, anh mnh nn m mng". Nhng ng߶i bit iu th hay ng vc, h chp ming ni: "Tre gi mng mc, thng y cht, cn thng khc, chng mnh cng chng li t g u..."
B c th N ch vo tn mt chu m ay nghin:
-- Phc i nh my, con nh! Ch m ly ng Ch Pho.
Th c߶i v ni lng:
-- Hm qua lm bin bn, l C߶ng nghe u tn gn mt trm. Thit ng߶i li thit ca.
Nhng th li ngh thm:
-- Sao c lc n hin nh t.
V nh li nhng lc n nm vi hn, th nhn trm b c ri nhn nhanh xung bng:
-- Ni di, nu mnh cha, by gi hn cht ri, th lm n th no ?
еt nhin th thy thong hin ra mt ci l gch c b khng, xa nh ca v vng ng߶i li qua...