Truyen Kieu 1-38

ca^u 1 dde^'n 16

1. Tra(m na(m trong co~i ngu+o+`i ta,
Chu+~ ta`i chu+~ me^.nh khe'o la` ghe't nhau\.
Tra?i qua mo^.t cuo^.c be^? da^u,
Nhu+~ng ddie^`u tro^ng tha^'y ma` ddau ddo+'n lo`ng.
5. La. gi` bi? sa('c tu+ phong,
Tro+`i xanh quen tho'i ma' ho^`ng dda'nh ghen.
Ca?o tho+m la^`n gio+? tru+o+'c dde`n,
Phong ti`nh co' lu.c co`n truye^`n su+? xanh.
Ra(`ng na(m Gia Ti~nh trie^`u Minh,
10. Bo^'n phu+o+ng pha(?ng la(.ng, hai kinh vu+~ng va`ng.
Co' nha` vie^n ngoa.i ho. Vu+o+ng,
Gia tu+ nghi~ cu~ng thu+o+`ng thu+o+`ng bu+.c trung.
Mo^.t trai con thu+' ro^'t lo`ng,
Vu+o+ng Quan la` chu+~, no^'i do`ng nho gia\.
15. DDa^`u lo`ng hai a? to^' nga,
Thu'y Kie^`u la` chi., em la` Thu'y Va^n.

ca^u 17 dde^'n 32

Mai co^'t ca'ch, tuye^'t tinh tha^`n,
Mo^.t ngu+o+`i mo^.t ve?, mu+o+`i pha^n ve.n mu+o+`i\.
Va^n xem trang tro.ng kha'c vo+`i,
20. Khuo^n tra(ng dda^`y dda(.n, ne't nga`i no+? nang.
Hoa cu+o+`i ngo.c tho^'t ddoan trang,
Ma^y thua nu+o+'c to'c, tuye^'t nhu+o+`ng ma`u da\.

Kie^`u ca`ng sa('c sa?o, ma(.n ma`,
So be^` ta`i, sa('c, la.i la` pha^`n ho+n.
25. La`n thu thu?y, ne't xua^n so+n,
Hoa ghen thua tha('m, lie^~u ho+`n ke'm xanh.
Mo^.t, hai nghie^ng nu+o+'c nghie^ng tha`nh,
Sa('c dda`nh ddo`i mo^.t, ta`i dda`nh ho.a hai\.
Tho^ng minh vo^'n sa(~n tu+ tro+`i,
30. Pha nghe^` thi ho.a, ddu? mu`i ca nga^m.
Cung thu+o+ng la`u ba^.c ngu~ a^m,
Nghe^` rie^ng a(n ddu+'t Ho^` ca^`m mo^.t tru+o+ng.

ca^u 33 dde^'n 48

Khu'c nha` tay lu+.a ne^n chu+o+ng,
Mo^.t thie^n ba.c me^.nh, la.i ca`ng na~o nha^n.
35. Phong lu+u ra^'t mu+.c ho^`ng qua^`n,
Xua^n xanh sa^'p xi? to+'i tua^`n ca^.p ke^.
E^m dde^`m tru+o+'ng ru? ma`n che,
Tu+o+`ng ddo^ng ong bu+o+'m ddi ve^` ma(.c ai\.

Kha?o Di.

sa('c

dda~

chi

vo+'i

co^?

co^'

nghi?

Tu+ phong

Khuo^n lu+ng

no'i

khoe

xem

ve^'t

tha^'p

ddo^i

ho.a

ti'nh

xoang

cung

le^n

nie^`m

ne^.m

Chu' thi'ch

tra(m na(m: tu+` Trang Tu+? nha^n sinh thu+o+.ng tho. ba'ch nie^n. Ngu+o+`i ta so^'ng 100 na(m go.i la` thu+o+.ng tho.; y' ca? ca^u "dda.i pha`m trong co~i ngu+o+`i ta" hay la` "xu+a nay trong co~i ngu+o+`i ta". Ca dao ta cu~ng co' ca^u:
be^? da^u: ti'ch trong Tha^`n Tie^n Truye^.n. Ma Co^ ba?o Vu+o+ng Phu+o+ng Bi`nh: "Ta dda~ ba la^`n tha^'y be^? kho+i bie^'n tha`nh ruo^.ng da^u". Y' no'i nhu+~ng tha(ng tra^`m trong cuo^.c so^'ng con ngu+o+`i\.
bi? sa('c tu+ phong: ke'm ddu+o+`ng na`y thi` la.i ho+n ddu+o+`ng no. -- co' ta`i thi` ke'm me^.nh, co' nhan sa('c thi` bi. ta.o ho'a ghe't ghen.
Ca?o tho+m: tu+'c pho sa'ch tho+m. DDie^?n ti'ch tu+` Lie^u Trai Chi' Di. ! Vu+o+ng Ngu+ Duo+ng muo^'n mua ca?o na`y vo+'i gia' mo^.t tra(m nga`n.
Phong ti`nh co' lu.c: co' ca'i ba?n truye^.n phong ti`nh. Ca'c ba?n No^m dde^`u che'p "co'". Pha^`n lo+'n ca'c ba?n quo^'c ngu+~ thi` che'p "co^?".
su+? xanh: tu+` chu+~ thanh su+? vi` tho+`i xu+a ngu+o+`i ta thu+o+`ng che'p su+? va`o ma?nh tre xanh. Thu+ cu?a Lu+o+ng Giang Ye^m gu+?i vua Kie^'n Bi`nh ca^u kha?i ddan sa'ch, ti.nh ddo^` thanh su+? -- dde^`u mo+? sa'ch ddo?, dde^`u che'p su+? xanh.
Gia Ti~nh: Vua thu+' 11 nha` Minh la` The^' To^ng dda(.t nie^n hie^.u la` Gia Ti~nh.
hai kinh: Nha` Minh co' hai kinh ddo^: Nam Kinh (Kim La(ng) va` Ba('c Kinh (Thua^.n Thie^n).
vie^n ngoa.i: tru+o+?ng gia?.
nghi~: cho la`, u+o+'c chu+`ng. Ba?n Bu`i Ky? - Tra^`n Tro.ng Kim che'p la` "nghi?" va` chu' thi'ch la` tie^'ng ddi.a phu+o+ng, co' nghi~a: va, o^ng a^'y\. Ba?n Chie^m Va^n Thi. - Le^ Ma.nh Lie^u che'p la` "xem".
to^' nga: ngu+o+`i con ga'i dde.p. Ti'ch La Co^ng Vie^~n da^~n DDu+o+`ng Minh Hoa`ng le^n cu+?a khuye^'t tha`nh Chi' DDa.i\. No+i ddo' co' ba?ng dde^` Phu? Qua?ng Ha`n Thanh Hu+, be^n du+o+'i co' va`i chu.c co^ to^' nga mu'a ha't.
mai co^'t ca'ch, tuye^'t tinh tha^`n: La^'y tu+` lo+`i chu' trong Qua?ng Su+. Loa.i: mai di~ va^.n tha('ng, di~ ca'ch cao -- ca^y mai tha('ng ve^` va^.n, cao ve^` ca'ch. DDu+o+`ng thi: Hu+~u mai vo^ tuye^'t ba^'t tinh tha^`n -- co' hoa mai ma` ga(.p tro+`i kho^ng co' tuye^'t thi` cu~ng cha(?ng co' tinh tha^`n. Ca? ca^u muo^'n no'i "nhi. Kie^`u" co^'t ca'ch thi` thanh li.ch nhu+ ca^y mai, co`n ta^m ho^`n thi` tra('ng trong nhu+ tuye^'t.
khuo^n tra(ng: tho+ DDo^~ Mu.c
-- Cha^'t ngo.c dda^`y dda(.n nhu+ ma(.t tra(ng tro`n, ve? tu+o+i nhu+ a'ng ma^y lo+ lu+?ng. Thanh Ta^m Ta`i Nha^n cu~ng ta?: Thu'y Kie^`u dong nhu+ thu nguye^.t.
ne't nga`i: lo^ng ma`y nhu+ con ta(`m na(`m ngang.
hoa cu+o+`i ngo.c tho^'t: tu+` DDo^ng Cha^u Lie^.t Quo^'c: Te^` Va(n Khu+o+ng ma.o my~, ty? hoa hoa gia?i ngu+~, ty? ngo.c ngo.c sinh hu+o+ng -- na`ng Va(n Khu+o+ng nu+o+'c Te^` hi`nh dung dde.p dde~, ne^'u ddem so vo+'i hoa thi` nhu+ la` hoa bie^'t no'i, ne^'u ddem so vo+'i ngo.c thi` nhu+ la` ngo.c toa't hu+o+ng tho+m. Vua DDu+o+`ng Minh Hoa`ng khi thu+o+?ng ngoa.n hoa sen tra('ng cu~ng co' no'i vo+'i ta? hu+~u: kho+?i ca^.p nga~ gia?i ngu+~ hoa -- Hoa sen kia ha' sa'nh ki.p vo+'i bo^ng hoa bie^'t no'i cu?a ta dda^y (y' chi? Du+o+ng Quy' Phi).
ma^y thua nu+o+'c to'c: ddie^?n co^' tu+` Tru+o+`ng Ha^.n Ca cu?a Ba.ch Cu+ Di., va^n ma^'n, tuye^'t phu -- Du+o+ng Quy' Phi to'c nhu+ ma^y, da nhu+ tuye^'t.
thu thu?y, xua^n so+n: trong truye^.n Ta^y Su+o+ng -- "Tha vo.ng xuye^n lie^~u doanh doanh thu thu?y, tu'c to^?n lie^~u dda.m dda.m xua^n so+n -- ngu+o+`i a^'y tro^ng mong mo`n mo?i ca? nu+o+'c mu`a thu dda^`y dda^`y, buo^`n ba~ he'o ca? nu'i mu`a xua^n nha`n nha.t.
nghie^ng nu+o+'c nghie^ng tha`nh: ddie^?n ti'ch la^'y tu+` ba`i ca cu?a Ly' Die^n Nie^n ddo+`i Ha'n:
(Phu+o+ng ba('c co' ngu+o+`i con ga'i dde.p, dde.p nha^'t ddo+`i ma` co`n o+? mo^.t mi`nh, quay dda^`u la.i mo^.t la^`n thi` nghie^ng tha`nh, quay la.i la^`n nu+~a thi` nghie^ng nu+o+'c...)
ngu~ a^m: na(m no^'t trong nha.c bo^. Trung Hoa -- cung, thu+o+ng, gia'c, chu?y, vu~; tu+o+ng ddu+o+ng vo+'i ca'c no^'t ho^`, xu+., xang, xe^', co^'ng trong co^? nha.c Vie^.t Nam.
Ho^` ca^`m: co`n co' te^n la` dda`n ty` ba` -- ca^y dda`n ga('n lie^`n vo+'i ti'ch Vu+o+ng Chie^u Qua^n co^'ng Ho^` tho+`i nha` Ha'n.
ca^.p ke^: ke^ la` ca'i tra^m ca`i dda^`u (vie^'t kha'c chu+~ ke^ -- con ga`); ca^.p la` dda.t dde^'n. Ngu+o+`i ta quen du`ng chu+~ ca^.p ke^ dde^? chi? con ga'i dda~ lo+'n, dde^'n tuo^?i bie^'t ca`i tra^m, la^'y cho^`ng.
tru+o+'ng ru? ma`n che: ti'ch vua Ha'n Vu~ DDe^' cu+ng na`ng Le^. Quye^n; la`m tru+o+'ng Lu+u Ly cho na`ng o+?, so+. bu.i la`m nho+ na`ng, la.i so+. gio' cuo^'n na`ng bay ma^'t.
tu+o+`ng ddo^ng: tu+` ba`i phu' Hie^'u Sa('c cu?a To^'ng Ngo.c -- DDo^ng gia chi tu+? dda(ng tu+o+`ng khuy tha^`n di~ tam nie^n hy? -- co^ ga'i nha` be^n DDo^ng tre`o le^n tu+o+`ng do`m to^i dda~ ba na(m nay ro^`i !