Chäy ñi Sông ÷i
-- NguyÍn Huy ThiŒp


oån sông chäy qua b‰n CÓc lia m¶t vòng cung ÇÄy nh»ng doi cát bên bÒi vŠ mãi phía tây. B‰n Çò ª ngay gÓc gåo ÇÖn Ƕc ÇÀu xóm. Con sông b‰n nܧc mÖ màng và buÒn cô liêu, nºa nhÜ ch© Ç®i, nºa nhÜ h©n d‡i. Mùa hoa, trên ng†n cây gåo màu ÇÕ xao xuy‰n lå lùng. Nܧc l© l»ng trôi, gi»a tim dòng sông råch m¶t mÛi sóng dÆp dÒn, ª ÇÀu mÛi sóng có m¶t Çi‹m Çen t¿a nhÜ mÛi giáo. B‰n Çò tïnh l¥ng rÃt ít nh»ng ngÜ©i qua låi. Mùa Çông có cä nh»ng con sáo lông Çen chân vàng ÇÆu trên s®i thép níu Çò cæng tØ gÓc gåo sang phía kia sông. Chúng nghiêng nghiêng ÇÀu xuÓng dòng nܧc chäy tha thi‰t líu ra líu ríu. ChiŠu xuÓng, ti‰ng chuông nhà th© ª gi»a b‰n CÓc lan trên m¥t sông mang mang vô tÆn. Con sông t¿a nhÜ giÆt mình phút chÓc sau Çó låi l¥ng im trôi, giÓng nhÜ m¶t ngÜ©i hi‹u bi‰t tÃt cä nhÜng Çang mãi mê suy nghï, ch£ng cÀn mà cÛng ch£ng thèm bi‰t ljn xung quanh ch¶n r¶n nh»ng gì.

Con sông và b‰n Çò Ãy g¡n v§i Ç©i tôi nh»ng næm thÖ Ãu. HÒi Ãy nhà tôi ª cách b‰n Çò chØng næm træm thܧc. Ngoài gi© Çi h†c, thÌnh thoäng tôi vÅn lang thang xuÓng b‰n Çò chÖi.

ThÜ©ng thÜ©ng, tôi vÅn thích nhÃt mùa Çánh cá mòi. Ti‰ng gõ Çu°i cá lanh canh và ti‰ng sóng v‡ oàm oåp bên mån thuyŠn nan làm tôi mê mãi. Ÿ trên m¥t sông, ánh sao m© m© h¡t xuÓng nh»ng vŒt læn tæn bàng båc ÇËp ljn lå lùng. Hàng chøc thuyŠn thúng bé nhÕ l¥ng t© trôi trên m¥t nܧc. Ti‰ng ho húng h¡ng, ti‰ng rít thuÓc lào và ti‰ng lÀm rÀm džc kinh cÀu nguyŒn nghe thú vô cùng. VŠ sáng, m¶t dãi sÜÖng mù buông tÕa trên sông, không th‹ phân biŒt ranh gi§i gi»a b‰n v§i b©, gi»a ÇÜ©ng m¥t sông v§i nŠn tr©i n»a. Nh»ng con cá mòi màu tr¡ng bàng båc ÇÀy trong lòng thuyŠn. Mùi khói thÖm nÒng và mùi cá nܧng thÖm ngÆy lan trong không khí ban mai trong såch. TÃt cä nh»ng quang cänh Ãy và cäm giác Ãy ÇŠu thÆt tuyŒt v©i. TuyŒt v©i hÖn n»a còn là truyŠn thuy‰t huyÍn ho¥c vŠ con trâu Çen ª khúc sông này. Nh»ng ngÜ©i Çánh cá ban Çêm quä quy‰t Çã nhìn thÃy nó. Nó thÜ©ng xuÃt hiŒn vào lúc nºa Çêm. Nó ª dܧi Çáy lòng sông lao lên m¥t nܧc. Toàn thân bóng nhÅy, Çôi sØng vút cao, mõm thª phì phì, con trâu phi trên m¥t nܧc nhÜ phi trên cån. Con trâu phì b†t, nܧc dãi cûa nó t¿a nhÜ trÙng cá. N‰u ai may m¡n h§p ÇÜ®c b†t Ãy së có sÙc l¿c phi thÜ©ng, bÖi l¥n dܧi nܧc giÕi nhÜ tôm cá.

TÃt cä nh»ng ÇiŠu nhÜ th‰ ÇÓi v§i tu°i thÖ cûa tôi có sÙc lôi cuÓn lå kì. Thâm tâm, tôi vÅn ܧc mong nhìn thÃy con trâu, bi‰t Çâu tôi ch£ng ÇÜ®c hܪng ÇiŠu kì diŒu ? HÍ cÙ chÆp tÓi là tôi bÕ nhà ra Çi, m¥c kŒ sách vª và nh»ng l©i khuyên cûa mË. Tôi xuÓng b‰n Çò, næn nÌ nh»ng ngÜ©i Çi Çánh cá mòi Ç‹ giúp không công cho h†. ThÜ©ng tôi phäi vã b†t mép m§i có m¶t ngÜ©i nào ÇÃy thÜÖng håi cho tôi ngÒi ghé lên thuyŠn.

-- ChÌ qua b‰n CÓc thôi nhá ! -- Ông chû hào hiŒp cûa tôi m¥c cä -- Th¢ng ngu nhÜ chó, tr©i rét th‰ này vŠ mà n¢m °. Mày ÇÎnh h†c Çánh cá mòi Ç‹ làm gì th‰ ?

-- Nó ÇÎnh l§n lên lÆp h®p tác xã ! -- M¶t gã béo l£n và Çen trùi trÛi ª chi‰c thuyŠn bên mÌm cÜ©i thâm hi‹m. -- Giêsuma ! Ông lõi Çã sành Çi Çánh cá Çêm thì ta chÌ còn xÜÖng cá mà æn thôi ÇÃy !

-- Quæng nó xuÓng sông cho Hà Bá b¡t ! -- M¶t gã nào ÇÃy hæm d†a, thuyŠn gã lܧt qua và gã dùng mái chào thúc vào sÜ©n tôi Çau Çi‰ng.

-- Ông cho nó Çi xúi cä mÈ cá Çêm nay là æn Çòn ÇÃy ! -- M¶t lão m¡t ch¶t gÀm gØ, lão giÖ mái chèo ch£ng có vÈ gì là Çùa b«n cä.

-- Thôi mày xuÓng Çi ! -- Ông chû cûa tôi hÓt hoäng -- Cái lão trùm ThÎnh không ÇÛa v§i lão ÇÜ®c Çâu !

-- Cháu xin bác... Tôi rên rÌ -- Bác bäo cho cháu ljn cuÓi b‰n CÓc cÖ mà !

-- CÓc v§i cò gì... -- Ông chû cûa tôi lái thuyŠn vào b©, nºa nhÜ b¿c b¶i nºa nhÜ ngÜ®ng ngÎu -- Mày chÌ m§i ngÒi mà nܧc tràn cä vào thuyŠn, ljn cuÓi b‰n CÓc thì tao xuÓng dܧi Çáy sông v§i Hà Bá à ?

Tôi l¶i xuÓng thuyŠn nhìn theo, nܧc m¡t ràn røa. Có con cá gì thúc vào gi»a b†ng chân tôi, tôi cäm thÃy cái vây cûa nó Çøng vào nh©n nh©n mŠm måi.


Có lÀn tôi ÇÜ®c chính gã béo l£n và Çen trùi trÛi cho ngÒi lên thuyŠn. Gã tên là Täo. Gã có Çôi m¡t l© Ç© nhÜ là m¡t cá, m¶t v‰t sËo bÕng ª bên má bên trái to b¢ng bàn tay làm m¥t cûa gã bi‰n dång h£n Çi. Gã nói v§i tôi b¢ng gi†ng mŠm måi và trÖn tuÒn tu¶t:

-- Tao cho chú mày lên thuyŠn nhÜng tao bäo gì phäi nghe ÇÃy... HÒi tao b¢ng tu°i chú mày tao cÛng Çi Çánh cá Çêm. Tao quæng lܧi xuÓng dòng sông rÒi ra sÙc kéo. Hôm Ãy mÜa phùn rét rét là... Lܧi n¥ng nhÜ cùm. Tao nghï phen này phäi ÇÜ®c m¶t mÈ cá l§n... Khi tao kéo lܧi lên thuyŠn thì mày có bi‰t gì trong lܧi hay không ? M¶t cái ÇÀu lâu ngÜ©i ch‰t ! Tóc xõa rÛ rÜ®i vܧng nh»ng s®i rong dài nhÜ giun ÇÛa. Cái ÇÀu ngâm nܧc trÜÖng phình mõm nhÜ quä thÎ ! Máu b‰t ª hai l‡ mÛi nhÖm nh§p nhÜ nܧc dãi ngÜ©i... Tao Çøng tay vào hai hàm ræng thì nó tøt ngay khÕi l®i, nh»ng cái chân ræng ba nghånh dài b¢ng ÇÓt tay dính ÇÀy nh»ng s®i dây ch¢ng bé nhÜ s®i chÌ... Hai m¡t cûa cái ÇÀu lâu thô lÓ nhìn tao, hai cái con ngÜÖi tØ tØ Çùn khÕi hÓc m¡t cÙ th‰ phÒng ra nhÜ có ngÜ©i bÖm không khí...

Tôi s® tái ngÜ©i. Con thuyŠn không ngÜ©i ÇiŠu khi‹n quay tròn tåo thành nh»ng xoáy nܧc nhÕ. Täo b°ng quát lên:

-- Chèo gì lå th‰ ? ñã s® vãi Çái ra quÀn rÒi hä ? -- Täo ÇÜa ngón tay chuÓi m¡m túm lÃy ng¿c tôi -- Tôi xin m©i ông cút khÕi thuyŠn ngay ! Ông ª trên thuyŠn rÒi tôi låi kéo phäi ÇÀu lâu ngÜ©i thì thôi tôi ch‰t !

Tôi khóc nÙc nª, låy van rÓi rít. ThuyŠn cûa chúng tôi Çang ª gi»a sông, cây gåo ª phía b‰n Çò trông xa nhÜ m¶t bàn tay bé nhÕ nhiŠu ngón khua lên bÀu tr©i Çùng Çøc.

-- Nhäy xuÓng ! Täo nhe hàm ræng nh†n ho¡t quát lên hung d» -- Ông cho mái chèo vào gáy bây gi© !

Tôi trÜ©n xuÓng dܧi dòng nܧc và l¥ng lë bÖi, m¡t hܧng vŠ phía cây gåo làm chuÄn. Täo cho thuyŠn bÖi ngÜ®c dòng, gi†ng cÜ©i cûa gã r©n trên m¥t nܧc:

-- BÖi cho cÄn thÆn ÇÃy nhá ! Ch‡ Ãy là ch‡ ngày trܧc tao kéo ÇÜ®c ÇÀu lâu ÇÃy !

Tôi c¡n ch¥t ræng Ç‹ khÕi òa khóc. Trái tim nhÕ bé cûa tôi th¡t låi. Nܧc chäy rÃt xi‰t, tôi b‡ng hi‹u ra nܧc chäy bao gi© cÛng xi‰t, có ÇiŠu phäi cÓ mà bÖi cho ljn ÇÜ®c b©...

CÛng có m¶t lÀn tôi theo tr†n vËn bu°i Çánh cá Çêm. LÀn Ãy tôi ngÒi thuyŠn cûa trùm ThÎnh. Lão già ch¶t m¡t này rÃt n°i ti‰ng vì nh»ng câu chuyŒn rùng r®n trong cu¶c Ç©i mình. HÒi trÈ lão tØng Çi lính cho Tây. V® lão có hai ÇÙa con da tr¡ng m¡t xanh mÛi lõ. Lão gi‰t th¢ng quan ba Tây Ç‹ chi‰m mø v®. Nh»ng vø tr¶m l§n tr¶m nhÕ trên phÓ ch¡c có dính líu ljn lão vì cÙ thÌnh thoäng Ñy ban låi g†i lão giam ít ngày. Lão mª quán mì v¢n th¡n nhÜng ngÜ©i ta ÇÒn lão dùng thÎt chu¶t Çánh bä thåch tín. Bát mì v¢n th¡n mang cho chó æn chó ch‰t. NgÜ©i æn thÎt chó cÛng låi ch‰t luôn. Quán mª nºa tháng thì lão dËp tiŒm, lão chÃt rÖm vào trong quán rÒi ÇÓt Çùng Çùng. Có ngÜ©i k‹ r¢ng khi lºa bÓc cao thì ª trong quán có con chu¶t to b¢ng b¡p chân ngÜ©i phóng th£ng ra ngoài cÙ cÜ©i hŠnh hŒch... Cái lão trùm ThÎnh khûng khi‰p th‰ mà ÇÒng š cho tôi Çi theo. Tôi trèo vào thuyŠn mà run nhÜ rë. NhÜng rÒi chính niŠm say mê huyŠn diŒu Çã th¡ng trong tôi. Tôi b¡t ÇÀu chèo và cÓ làm tÓt nh»ng ÇiŠu lão già sai bäo.

Lão già b¡t tôi lái thuyŠn men theo b© sông bên lª. ThuyŠn lão bÕ cách thuyŠn khác ljn nºa cây sÓ. Tôi nhìn cách lão ÇiŠu khi‹n con thuyŠn và hi‹u Çây th¿c là tay b®m già trong nghŠ sông nܧc... Lão bi‰t nh»ng ch‡ thuyŠn nên dØng låi. CÛng có nhiŠu khi lão n¢m hàng gi© nºa thÙc nºa ngû kŒ tôi xoay sª. Khoäng quá nºa Çêm lão tÌnh nhÜ sáo và b‡ng huyên thuyên Çû các thÙ chuyŒn.

-- Cái nghŠ Çánh cá là nghŠ có s§m bÆc nhÃt -- Lão nói v§i tôi -- Anh em ông thánh Simon trܧc kia cÛng Çi Çánh cá. ñÙc chúa Giêsu trông thÃy m§i bäo h† r¢ng: "Các ông hãy Çi theo tôi, tôi së bi‰n Ç°i các ông thành nh»ng kÈ Çánh lܧi ngÜ©i" -- Lão già rít hÖi thuÓc lào rÒi låi buÒn buÒn nói ti‰p -- Hôm n† trên huyŒn công an hÕi tao: "Ông làm nghŠ gì ?" Tao bäo làm nghŠ Çánh cá. H† cÜ©i læn l¶n: "Ông Çánh lܧi ngÜ©i thì có !" MË ki‰p ! Hóa ra tao thành ông thánh Simon chÙ còn gì n»a !

-- Trong các thÙ nghŠ thì nghŠ æn tr¶m là nhàn nhã nhÃt... Có lÀn tr©i Çang mÜa phùn, mÃy th¢ng æn sÜÖng bên làng bäo tao: "Bác trùm ThÎnh này, bây gi© mà có thÎt chó ngÒi æn thì thích !" Tao bäo: "ñ‰n nhà trùm ThÎnh muÓn gì ÇÜ®c nÃy !" Tao nói th‰ thôi, cÛng lo th†t dái... Ch®t nh§ ban chiŠu nhà chánh t°ng Thi gi‰t chó... Th‰ là khoác áo ra Çi, tao ljn gÀn b‰p thÃy mùi giä cÀy bøng Çã mØng thÀm. Ngó lên nhà trên thÃy Çám t° tôm. Tao m§i Çàng hoàng Çi vào trong b‰p nói v§i ngÜ©i ª: "ThÎt chó ÇÜ®c chÜa ? Các cø Çang giøc cuÓng lên trên nhà... T¡t Çèn Çi ! ñ‹ tôi lÃy cho các bác m¶t bát æn thÀm dܧi b‰p rÒi tôi bê nÒi lên cho các cø !" MiŒng nói tay làm... MÃy th¢ng gà m© chúi vào bát thÎt còn tao bê nÒi cút th£ng !

Lão cÜ©i khùng khøc. Tôi nghe lão cÜ©i mà lòng c¶n lên m¶t n‡i bÙc bÓi và chua xót lå. Ÿ phía doi cát bên sông vÀng træng lÜ«i liŠm tÕa ánh sáng xanh m© äo. Gió th°i mÖn man. Có con chim gì æn Çêm bay qua kêu rÃt thÓng thi‰t. M¥t sông nhÜ r¶ng h£n ra ch£ng có b‰n b© gì cä. Phía Ç¢ng cây gåo, nh»ng tia sáng hÒng cûa bu°i ban mai b¡t ÇÀu le lói...

Tôi hÕi trùm ThÎnh:

-- Bác Öi, th‰ chuyŒn trâu Çen có th¿c hay không ?

Trùm ThÎnh bÆt cÜ©i, lão ngä ngÜ©i ra sau lái, tia sáng tØ trong hÓc con m¡t lành nhay nháy:

-- Tao Çã Çánh cá trên khúc sông này sáu chøc næm tr©i. Tao thu¶c tØng luÒng låch m¶t... ChuyŒn con trâu Çen chÌ là chuyŒn ÇÒn nhäm nhí... Mày hãy tin tao, ª b‰n CÓc này thì chuyŒn gi‰t ngÜ©i æn cܧp có th¿c, ngoåi tình có th¿c, c© båc có th¿c, còn chuyŒn trâu Çen là giä.

Tôi lên m¶t ti‰ng thª dài. Con thuyŠn bÒng bŠnh trôi xuôi.

M¶t lát, thuyŠn cûa chúng tôi tìm cách vòng ra tim sông. Nh»ng con thuyŠn khác cøm dÀn m¶t ch‡, ti‰ng gõ lanh canh vang trên m¥t nܧc nghe rÃt r¶n ràng. Trùm ThÎnh b°ng nhiên chÒm dÆy, gi†ng lão låc Çi rÃt lå:

-- LuÒng cá !

Nh»ng con thuyŠn khác cÛng Çã phát hiŒn ra ÇÜ®c luÒng cá. M¶t cuÓc giành giÆt diÍn ra, ti‰ng lܧi ném xuÓng m¥t sông rào rào. ThuyŠn cûa chúng tôi bÎ kËp gi»a nh»ng thuyŠn khác, không sao tung lܧi ra ÇÜ®c. Trùm ThÎnh làu bàu chܪi rûa. Lão ÇiŠu khi‹n thuyŠn v†t lên làm tôi ngã ngºa. Tôi ÇÎnh ngÒi dÆy thì thuyŠn chòng chành lÆt nghiêng hÃt tôi xuÓng nܧc. Tôi không hi‹u ngay ÇÜ®c tình th‰ mình. Nܧc s¥t vào miŒng khi‰n tôi nghËt thª. M¶t n‡i hoäng hÓt lånh buÓt lܧt trong tim óc. Tôi gào thÃt thanh kêu cÙu. Chân tôi cÙng Ç©, Çau buÓt lå lùng. Tôi chìm xuÓng nܧc. Tôi b‡ng hoäng s® Çiên cuÒng vì nh§ nh»ng ngÜ©i Çánh cá có lŒ không cÙu nh»ng ai ch‰t ÇuÓi... Tôi mê lÎm Çi, thÃp thoáng nghe có ti‰ng ai nhÜ Çang tâm s¿ v§i mình:

-- Næm nay Hà Bá chÜa b¡t ngÜ©i nào !

Ti‰ng m¶t phø n» thÃt thanh. Tôi ngÃt lÎm Çi, thÃy cä bÀu tr©i sÆp xuÓng...

ooo000ooo

Khi tôi tÌnh dÆy, tôi thÃy mình n¢m trên con Çò ngang. NgÒi bên cånh tôi là m¶t phø n» khæn trùm kín m¥t. ñôi m¡t to Çen nhìn tôi mØng r«:

-- Th‰ là tÌnh rÒi... Em æn m¶t tí cháo nhé ?

Tôi cÓ nhÕm dÆy, bøng då trÓng r‡ng và Çau cÒn cào, chân tay tôi run bÀn bÆt. Tôi Çón bát cháo cá nóng mà cÀm không v»ng.

-- ñ‹ chÎ bón cho -- NgÜ©i phø n» nói dÎu dàng -- ChÎ tܪng em ch‰t. Chân tay em cÙng Ç© ra... Lão Täo dÓc trong bøng em ljn nºa våi nܧc. Em là liŠu l¡m ! ñi Çánh cá Çêm v§i lão trùm ThÎnh có ngày ch‰t toi mÃt xác !

-- ChÎ cÙu em à ? -- Tôi hÕi.

-- ¯... ChÎ nghe ti‰ng em kêu cÙu.

-- B†n Çánh cá Çêm ác l¡m chÎ å -- Tôi buÒn rÀu nói -- H† nghe thÃy em kêu cÙu mà cÙ l© Çi...

-- ñØng trách h† th‰ -- NgÜ©i phø n» an ûi tôi, gi†ng nói ngân nga nhÜ hát -- Có ai yêu thÜÖng h† Çâu... H† Çói mà ngu mu¶i l¡m...

Tôi ngåc nhiên nghe l©i chÎ, chÜa ai Çi nói v§i tôi nh»ng ÇiŠu nhÜ th‰. Bu°i sáng hôm Ãy tr©i ÇËp tuyŒt v©i. Mùa Çông thÜ©ng có nh»ng ngày n¡ng Ãm tÜÖng t¿ th‰ này: m¥t tr©i hào phóng träi trên m¥t ÇÃt tÃt cä hào quang r¿c r« cûa mình. Tr©i xanh ngæn ng¡t, m¶t làn gió th°i làm nh»ng håt cát trên thuyŠn xoáy thành lÓc nhÕ. Ÿ bên kia sông có ti‰ng ai hát m¶t bài rÃt lå, ti‰ng hát thÆt buÒn:

Ti‰ng hát lÖ lºng bay trên m¥t sông. HÖi nܧc ª trên m¥t sông bÓc lên ngùn ngøt. Lòng tôi trào dâng cäm giác dÍ chÎu lå lùng, nhÜ vØa t¡m xong, nhÜ vØa g¶i rºa ÇÜ®c ÇiŠu u ám.

Th‰ là tØ Ãy tôi quen chÎ Th¡m. ChÎ Th¡m nhà trong b‰n CÓc. Nhà chÎ nghèo l¡m. SuÓt ngày chÎ ª trên con Çò ngang, m¶t tÃm khæn vuông Çen trùm m¥t.

Có lÀn tôi hÕi chÎ Th¡m vŠ chuyŒn trâu Çen. ChÎ bäo:

-- Trâu Çen có th¿c ! Nó ª dܧi nܧc. Khi nó lên b© là nó mang cho ngÜ©i ta sÙc månh... NhÜng nhìn thÃy nó, ÇÜ®c nó ban ÇiŠu kì diŒu phäi là ngÜ©i tÓt.

Tôi tin l©i chÎ. Lòng tôi vÅn h¢ng Ãp û trông thÃy ÇiŠu kì diŒu Ãy.

-- Con ngÜ©i ta tæm tÓi l¡m... -- ChÎ nói v§i tôi khi hai chÎ em ngÒi trên mÛi Çò ch© khách sang sông. -- Con ngÜ©i vô tâm nhiŠu nhÜ bøi b¥m trên ÇÜ©ng...

Tôi nghe chÎ nói, m¡t ngó nhìn nh»ng bông gåo, thÌnh thoäng låi khë khàng buông nh»ng cánh ÇÕ th¡m trên bãi cát ܧt.

Tôi thiu thiu ngû, væng v£ng l©i chÎ Çang k‹ thû thÌ s¿ tích các thánh trên nܧc Thiên ñàng:

-- Ngày xºa ngày xÜa ª xÙ Jêruxalem có m¶t con ngÜ©i...

ooo000ooo

Mùa hè næm Ãy nhà tôi chuy‹n vŠ thành phÓ. Th‰ là tôi xa b‰n CÓc, xa chÎ Th¡m. Khi tôi ra Çi, chÎ Th¡m g†i tôi xuÓng Çò cho æn cháo cá. Tôi cÛng không ng© Çó là bát cháo cá mòi cuÓi cùng tôi æn trong th©i trai trÈ. M¶t cu¶c sÓng m§i mª òa ra trܧc m¥t tôi. Thành phÓ cÛng bán cá mòi nhÜng là thÙ cá Çã ÇÜ®c ܧp khô, rút ru¶t.

Tôi cÛng ch£ng bi‰t tôi hòa cùng v§i nhÎp sÓng thành phÓ tØ khi nào n»a. Tôi l§n dÀn lên, hæm hª Çu°i theo bao ÇiŠu phù du. KÌ niŒm vŠ mùa cá mòi và chuyŒn trâu Çen trong th©i thÖ Ãu cûa tôi phai nhåt dÀn Çi.

Næm ngoái, b‡ng nhiên tôi có dÎp trª vŠ qua b‰n CÓc. Bây gi© tôi Çã trܪng thành. Tôi làm công chÙc ª sª, lÃy v®, ÇÈ m¶t Çàn con Çông Çúc. Cu¶c sÓng trܪng giä no Çû bao b†c lÃy tôi. Có lë tôi cÛng ch£ng có gì phàn nàn cu¶c sÓng. Чc mÖ tu°i trÈ nhÜ©ng ch‡ cho bao nhu cÀu thi‰t th¿c.

B‰n CÓc vÅn hŒt nhÜ xÜa. Cá mòi phÖi tr¡ng trên b©. B‰n Çò rÃt ít nh»ng ngÜ©i qua låi. Cây gåo vÅn ÇÙng cô ÇÖn chÓn cÛ, màu hoa r¿c ÇÕ xao xuy‰n bÒn chÒn. Tôi bܧc xuÓng Çò mà lòng bÒi hÒi khôn tä.

Trên Çò, m¶t bà cø già Çang ngÒi tÜ l¿. Tôi bܧc låi gÀn khë hÕi:

-- Cø Öi, chÎ Th¡m lái Çò còn ª Çây không ?

-- Th¡m Ü ? -- Bà cø thoáng LJi ngåc nhiên. Tôi ÇÙng l¥ng ngÜ©i khi nhÆn ra con Çò cÛ. KÌ niŒm Ãu thÖ b‡ng vøt hiŒn vŠ.

-- Ông quen nhà Th¡m Ü ông ? -- Bà cø hÕi tôi, gi†ng nói nghËn ngào -- Bao nhiêu næm nay ch£ng hŠ có ai hÕi thæm nhà Th¡m... Nhà Th¡m ch‰t ÇuÓi hai chøc næm rÒi !

Tôi òa lên khóc nÙc nª. Xung quanh sông nܧc nhòa Çi. Bà cø lái Çò vÅn Çang rÀu rÀu k‹ l‹:

-- KhÓn nån ! Nhà Th¡m cÙu ÇÜ®c bao nhiêu ngÜ©i ª khúc sông này... Th‰ mà cuÓi cùng nó låi ch‰t ÇuÓi mà không ai cÙu...

Bên sông låi v£ng ti‰ng hát thuª nào tê tái:


Tôi muÓn gào lên chua xót. Tôi b‡ng nhiên thÃy cu¶c sÓng hiŒn gi© cûa tôi vô nghïa xi‰t bao. Con trâu Çen, con trâu Çen trong th©i thÖ Ãu cûa tôi nay ª Çâu rÒi ?

Bên sông có ti‰ng ai g†i ljn là ráo ri‰t:

-- ñò Öi... Öi Çò ! ñò Öi ! ÷i Çò !


|