``... ñ¥c Çi‹m l§n nhÃt cûa xÙ sª này là nhÜ®c ti‹u. ñây là m¶t cô gái ÇÒng trinh bÎ nŠn væn minh Trung Hoa cÜ«ng hi‰p. Cô gái Ãy vØa thích thú, vØa nhøc nhã, vØa cæm thù nó. Vua Gia Long hi‹u ÇiŠu Ãy và ÇÃy là n‡i cay Ç¡ng l§n nhÃt mà ông cùng c¶ng ÇÒng phäi chÎu Ç¿ng. NguyÍn Du thì khác, ông không hi‹u ÇiŠu Ãy. NguyÍn Du là ÇÙa con cûa cô gái ÇÒng trinh kia, dòng máu chÙa ÇÀy Çi‹n tích cûa tên Çàn ông khÓn nån Çã cÜ«ng hi‰p mË mình. NguyÍn Du ngÆp trong m§ bùng nhùng cûa Ç©i sÓng, còn vua Gia Long ÇÙng cao h£n ngoài Ç©i sÓng Ãy. NgÜ©i mË cûa NguyÍn Du (tÙc nŠn chính trÎ ÇÜÖng th©i) giÃu gi‰m con mình s¿ ê chŠ và chÎu Ç¿ng v§i tinh thÀn cao cä, kiŠm ch‰. Phäi ba træm næm sau ngÜ©i ta m§i thÃy ÇiŠu này vô nghïa...''

ñôi dòng ti‹u sº

• NguyÍn Huy ThiŒp sinh ngày 29 tháng 4 næm 1950, quê quán: Thanh Trì, Hà N¶i.
• Thuª nhÕ ông cùng gia Çình lÜu låc kh¡p nông thôn ÇÒng b¢ng B¡c B¶, tØ Thái Nguyên qua Phú Th†, Vïnh Yên ... Nông thôn và nh»ng ngÜ©i lao Ƕng vì th‰ Ç‹ låi nhiŠu dÃu Ãn khá ÇÆm nét trong nhiŠu sáng tác cûa ông. ``MË tôi là nông dân, còn tôi sinh ra ª nông thôn...''
• NguyÍn Huy ThiŒp chÎu änh hܪng giáo døc chû y‰u cûa ông ngoåi, vÓn là ngÜ©i am hi‹u nho h†c và mË, vÓn là ngÜ©i sùng Çåo PhÆt. Næm 1960, ông cùng gia Çình vŠ quê quán và ÇÎnh cÜ ª xóm Cò, làng KhÜÖng Hå.
• NguyÍn Huy ThiŒp là m¶t bông hoa nª mu¶n trên væn Çàn. Vài truyŒn ng¡n cûa ông xuÃt hiŒn lÀn ÇÀu tiên trên báo Væn NghŒ cûa H¶i Nhà Væn ViŒt Nam næm 1986. ChÌ m¶t vài næm sau Çó, cä làng væn h†c trong lÅn ngoài nܧc xôn xao nh»ng cu¶c tranh luÆn vŠ các tác phÄm cûa ông. ``Có ngÜ©i lên án anh gay g¡t, thÆm chí coi væn chÜÖng cûa anh có nh»ng khuynh hܧng thÃp hèn. NgÜ©i khác låi h‰t l©i ca ng®i anh và cho r¢nh anh có trách nhiŒm cao v§i cu¶c sÓng hiŒn nay...'' (L©i cuÓi sách cûa NXB ña Nguyên)
• Sª trÜ©ng cûa NguyÍn Huy ThiŒp là truyŒn ng¡n, có th‹ tåm ÇÜ®c phân loåi nhÜ sau:
  • vŠ lÎch sº và væn h†c: Ki‰m S¡c, Vàng Lºa, PhÄm Ti‰t, NguyÍn ThÎ L¶, MÜa Nhã Nam, Chút Thoáng Xuân HÜÖng...
  • truyŒn ng¡n mang hÖi hܧm huyŠn thoåi ho¥c "c° tích": Nh»ng Ng†n Gió Hua Tát, Con Gái Thûy ThÀn, Gi†t Máu, MuÓi Cûa RØng, Chäy ñi Sông ÷i, TrÜÖng Chi...
  • vŠ xã h¶i VN ÇÜÖng Çåi: Không Có Vua, Tܧng VŠ HÜu, Cún, Sang Sông, T¶i Ác và TrØng Phåt...;
  • vŠ ÇÒng quê và nh»ng ngÜ©i dân lao Ƕng: ThÜÖng Nh§ ñÒng Quê, Nh»ng Bài H†c Nông Thôn, Nh»ng NgÜ©i Th® XÈ...
  Ngoài ra, NguyÍn Huy ThiŒp còn vi‰t nhiŠu kÎch, tiêu bi‹u là Xuân HÒng, Còn Låi Tình Yêu, Gia ñình (hay Qu› Ÿ V§i NgÜ©i, d¿a theo truyŒn ng¡n Không Có Vua), Nhà Tiên Tri, Hoa Sen Nª Ngày 29 Tháng 4...; và nhiŠu thÖ (chÜa xuÃt bän tÆp thÖ nào, song thÖ xuÃt hiŒn khá nhiŠu trong các truyŒn ng¡n cûa ông).
• Næm 1994, NguyÍn Huy ThiŒp gác bút và xoay ra mª nhà hàng ª Hà N¶i tên là Hoa Ban, rÃt æn khách.

Tài liŒu tham khäo:

• NhÜ Nh»ng Ng†n Gió, NguyÍn Huy ThiŒp, NXB Væn H†c, 1995.
• Nh»ng Ng†n Gió Hua Tát, NguyÍn Huy ThiŒp, NXB ña Nguyên, 1990.
• NguyÍn Huy ThiŒp -- Tác PhÄm và DÜ LuÆn, NguyÍn Huy ThiŒp et al, NXB HÒng Lïnh, 1991.
• TruyŒn Ng¡n Ch†n L†c, NguyÍn Huy ThiŒp, NXB H¶i Nhà Væn, 1995.
• Con Gái Thûy ThÀn, NguyÍn Huy ThiŒp, NXB H¶i Nhà Væn, 1992.
• Tܧng VŠ HÜu, nhiŠu tác giä, NXB TrÈ, 1988.
• The General Retires and Other Stories, NguyÍn Huy ThiŒp, English translation by Greg Lockhart.
• Væn H†c ViŒt Nam Dܧi Ch‰ ñ¶ C¶ng Sän, NguyÍn HÜng QuÓc
• Tu°i TrÈ Chû NhÆt, sÓ 28, July 16, 1995.
• Các tÆp san H®p LÜu.

Tác phÄm ch†n l†c:

Chäy ñi Sông ÷i
Ki‰m S¡c
Nh»ng Ng†n Gió Hua Tát
ThÜÖng Nh§ ñÒng Quê